To contact us CLICK HERE
View Kalimpong News at http://kalimpongnews.net/newz/
Citizen reporters may send photographs related to news with proper information to newskalimpong@gmail.com

Friday, December 30, 2011

Fun-packed fair lined up for Darjeeling farmers....Rai murder case: Darjeeling Police launch man hunt...Tea garden deaths spark starvation controversy....अजय दाहालको पुस्तक .....१ करोड ४३ लाख गोर्खाहरूलाई मोर्चाले धोका दियो-उत्तम छेत्री.....अजय दाहालको पुस्तक विमोचन नयॉं शक्ति निर्माणको समिकरण....कालेबुङमा चिया अनि पर्यटन उत्सव सफल रमाइलोमा झुम्यो कालेबुङ....

Fun-packed fair lined up for Darjeeling farmers
VIVEK CHHETRI,TT,Darjeeling, Dec. 30: The hill town will play host to another fest right after the ongoing tea and tourism carnival ends on January 5.
A 10-day Agro-horti Techno Fair is being organised by the Darjeeling Gorkha Hill Council to educate the farmers about the latest techniques in cultivation.
Anil Verma, the administrator of DGHC, said: “The fair will start on January 7 and will carry on till January 16 at the Happy New Year bridge at Goke (about 20km from Darjeeling).”
With the spirit of festivity hanging in the air — Darjeeling is now hosting a tea and tourism festival — the organisers have lined up a series of programmes with a promise to make the agricultural fair as attractive as the winter carnival.
“We will have a hot air balloon and other attractions like zorbing ball and paragliding sessions at the fair,” said Verma.
It is the first time that a hot air balloon will be brought for an event in the hills. It will be tied to a rope at the venue.
Sources said Gorkha Janmukti Morcha chief Bimal Gurung had expressed his interest in the event.
“Bimal Gurung was very keen to start paragliding in the area (venue of the fair) and he personally went around to select spots for the game,” said a source.
According to sources, during the day, a series of seminars by officials of various departments like agriculture, animal resource development, fisheries, sericulture, directorate of cinchona plantation and industries have been lined up.
In the evening, cultural troupes from Rimbick-Lodhama, Singamari-Tukvar, Chungtung, Lebong and other places from the hills will be performing at the fair.
“There will be ferris wheel and tambolla, traditional food and handicraft stalls at the fair. Volleyball and badminton tournaments along with events like tug-of-war would also be held,” said a source.
He added that efforts were on to hold a mobile planetarium show at the fair.
“It would be brought in from the Kalimpong Science Centre,” he said.
Verma added that a similar programme for the farmers would be organised at Relli in Kalimpong from January 11 to 13.

Rai murder case: Darjeeling Police launch man hunt
Amitava Banerjee, HT, Darjeeling, December 29, 2011: Police have launched a man hunt for the four persons named in the FIR in connection with the murder of one Dil Kumar Rai in Singla on the Sikkim-West Bengal border, around 25 km from Darjeeling town, on Wednesday night. Rai was named in the CID charge sheet in connection with the Madan Tamang murder case.

36 year old Rai's dead body bore marks of pellet injuries from an improvised gun and fatal injury marks from sharp weapons. "At around 8pm the police were informed that a person had been murdered at Goredhura near the Singla Tea Estate. We immediately sent a police team and managed to recover the body" stated Kunal Agarwal, Additional Superintendent of Police (ASP,) Darjeeling.
Initially there were no suspects. The murder weapons have also not been recovered. Later Dil Chandra Rai, elder brother of the murdered lodged an FIR naming one Bhim Kush Subba, his two sons Nippo and Nischal along with one Deven Subba of the same area. All four are absconding. After the incident two houses belonging to Bhim Khush Subba's family were torched.
"On interrogation of people from the locality it seems prima facie that the murder was owing to personal enmity and not political in nature" added the ASP. Police sources state that the deceased had had a scuffle with Nippo and Nischal Subba in the morning. He was attacked and then murdered in front of Bhim Khush Subba's residence in Goredhura at around 6:30pm.
The accused have been charged under Section 302 (murder) and Section 34 (Acts done by several persons in furtherance of common intention) IPC Read With Sections 25 and 27 of the Arms Act.
Incidentally All India Gorkha League (AIGL) leader Madan Tamang was hacked to death on May 21, 2010, by an armed mob at around 9:20 am at the Upper Clubside Stand in Darjeeling town while overseeing preparations for a public meeting.
CID initially investigating the case had filed a charge sheet naming 30 persons and 61 witnesses on August 30, 2010. Rai's name featured in the charge sheet. 8 people named in the charge sheet have already been arrested while remaining (excluding Rai) are absconding.
Police had conducted several raids at Dil Kumar Rai's house in Singla but failed to nab him. Rai had been absconding since then. The Madan Tamang murder case was later handed over to the CBI by the Calcutta High Court.

The CBI was scheduled to apprise the High Court on the progress in investigations on December 22, 2011 but as it did not figure in the list the hearing did not take place. It is expected to take place in January 2012.
Rs 3 crore to rebuild houses
TT, Siliguri, Dec. 30: The state government has sanctioned Rs 3 crore for rebuilding houses that were damaged in the earthquake on September 18. SMC officials said the first tranche of funds announced by the state government to restore properties damaged in the earthquake would reach the civic body shortly. They said the money would be distributed according to a list prepared by the civic body. Around 3,000 houses in town, all concrete structures, were damaged in the earthquake that measured 6.8 on the Richter scale. “We have conducted a survey based on which it can be said that 3,000 houses have suffered complete or partial damage (in the quake),” said an official. SMC mayor Gangotri Datta said the civic body had sent a report to the state government pegging the loss of property in SMC area at Rs 30.5 crore. “We have received a letter from the state government saying Rs 3 crore has been sanctioned. We are yet to receive the money. Once we get it, we will disburse the amount among those who have been enlisted by us,” she said. Three persons were killed in the quake in Siliguri and their families were paid Rs 10,000 each by the SMC. The state government had announced Rs 2 lakh each for the families but the amount is yet to be disbursed. North Bengal development minister Gautam Deb had paid Rs 50,000 each to 38 persons who were injured.
Tea garden deaths spark starvation controversy
TNN | Dec 31, 2011, KOLKATA: Death of five workers in 18 days at a closed tea garden in the Dooars has sparked starvation death row in North Bengal. Though district administration is yet to confirm that the workers died "due to starvation", relief work has been started on warfooting. The district administration has set up medical camps and sent food as "relief" for the workers.
Five workers aged between 25 and 50 years died at two divisions of Dheklapara Tea Estate - a remote garden at Madarihat block of Jalpaiguri district - between December 9 and 27. The garden is closed since 2002. It went into operation in 2004, but only for a few months. Most of the workers either migrated to other states as unskilled labourers or chose to work in stone quarries.
Mangal Tati (40), Sushil Tati (50), Bijay Tati (35), Parimal Tati (25) of Tatipara division and Rungi Kheria (46) of Nepani division had no difference. One of them went Uttarpradesh in search of job but returned a year ago after could not survive there.
The state labour department has an assistance scheme for jobless workers like those dead under FAWLOI (Financial Assistance to Workers of Locked-out Industries). The victims - Mangal Tati, Sushil Tati, Bijay Tati, Parimal Tati of Tatipara division and Rungi Kheria of Nepani division - were among the 484 families of the garden entitled for the assistance but none of them received the meagre Rs 1,500 in last three months.
The National Rural Employment Guarantee Scheme (NREGS) could be the best relief for these hapless families in this remote part where people hardly have any employment scope. Sukra Munda, Panchayat Pradhan of Bandapani Panchayat, claimed that most of the garden workers have been provided 100-days job.
However, the workers countered the claim vociferously. "We get 22 to 30 days job in a year and are paid after two months," said Laksman Lal Munda, a garden worker. Though the Panchayat Pradhan did not deny the problem, he was not ready to accept that five persons died of starvation. "Most of them were suffering from tuberculosis and cirrhosis of liver," said Munda.
Block medical officer Debojyoti Chakraborty echoed that all five died as they were suffering from different ailment. He did not elaborate the ailments, but locals complained that the only health centre in the locality do not run regularly.
Partha Pratim Sarkar, an NGO activist working for the tea garden workers, said, "Drinking is common among the garden workers. Cirrhosis of liver suggests they are not getting proper nutrition."
Jalpaiguri district magistrate Smarki Mahapatra is also aware of the deaths and has already ordered an inquiry. She admitted that the district administration could not start "Sahay" scheme in several areas, including Dheklapara, still now. Mahapatra has now taken initiative to set up medical camps at the garden after the series of death and the BDO reached the spot on Thursday with rice as "relief".
Jalpaiguri district additional labour commissioner Bikram Mahalanabis admitted that workers were paid FAWLOI fund in September as an arrear up to June 2011. The rest is still pending. " We expect the amount will be cleared within a couple of weeks," said a senior labour department official who hinted that the bill was signed only on Thursday after Mahapatra took up the matter and spoke to labour commissioner. "An inquiry has been ordered. We are trying to provide relief for the people according to our schemes," said Mahapatra.

अजय दाहालको पुस्तक विमोचन- नयाँ राजनैतिक दल गठनको आधारशिला ?
डी० के० वाइबा, कालिमन्यूज, कालेबुंग। धेरै दिन अघि देखि दार्जीलिंग पहाडमा छुट्टै राज्य गोर्खाल्याण्ड आन्दोलनको घोषणा गर्दै नयाँ राजनैतिक पार्टी देखा पर्ने हल्ला छ | यो हल्ला केवल हल्ला मात्र हुन् कि वास्तविक रुपमा नै नयाँ पार्टी गठन हुने क्रममा जीएलओ प्रमुख छत्रे सुब्बा,भाजपा पुर्व अध्यक्ष दावा शेर्पा,युजीआरएफ प्रमुख अजय दाहाल,पिपल्स फोरमका प्रवीन गुरुङ चर्चामा रहेका छन् तर यसबारे अझसम्म कसैले मुख भने खोलेका छैनन् जसको कारण यो सबै पुर्वअनुमान मात्र बनिरहेको छ | नयाँ राजनैतिक दल गठन हुने कुरोले अहिले खुफिया विभागका मानिसहरु सक्रिय बनेका छन् भने मोर्चा कै शिर्षस्थ नेताहरुले पनि यसबारे गिद्दे नजर गरिरहेका छन् | नयाँ समिकरणको साथमा गठन हुने नयाँ राजनैतिक पार्टी जनताको अघि कति प्रभावकारी बन्ने हुन् त्यो समयले नै बताउने छ|
एक समय गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन हतियार उठाएर मात्र सम्भव छ भनेर शसस्त्र क्रान्तिको घोषणा गर्ने अहिले बौधिक आन्दोलनको बाटोमा लागी परेका छन् |यता घिसिंग हम्लाकाण्डको आरोपमा एघार वर्षसम्म जेल बस्ने जीएलओ प्रमुख छत्रे सुब्बा जनता पैसाको पछि कुदेको देखेर वाक्क बनेका छन् |यस्तो अवस्थामा नयाँ राजनैतिक दल गठनको चर्चा कति सार्थक होला भन्ने प्रश्न अहिले अनुतरित भए पनि यसको आकृति भने बिस्तारै देख्न थालेको छ|यस विषयलाई गिद्दे नजर गाडेका सुत्रले बताए अनुसार नयाँ राजनैतिक दल गठन हुने कुरा निश्चित रहेको छ | यस बारे यस दल संग सम्बन्धित मानिसहरुको गोप्य बैठकहरु पनि भइरहेको सुत्रले बताएको छ | हाल गोप्य बैठक गर्न सक्रिय रहेका उक्त मानिसहरु चाडै गोप्य बैठक बस्ने कुरा सुत्रले अझ बताएको छ |
हाल यस विषयबारे कुनै कुरा स्पष्ट भन्न नसकेतापनि हिज कालेबुंगमा क्रान्तिकारी लेखक अजय दाहालका कृति विमोचन कार्यक्रमले भने नयाँ दल गठन हुने हल्लालाई मोटा मोटी सत्य प्रमाणित गरेको छ|कार्यक्रममा छत्रे सुब्बा उपस्थित नभएतापनि तिनले पत्रचार गरेर अस्वस्थ्य रहेको जानकारी गराएका थिए|सोही अवसरमा पुस्तकको विमोचन संगै राजनैतिक चर्च नै धेर भयो |विमोचनको बहानामा भेला भएका दावा शेर्पा,सी० के० श्रेष्ठ आदिको बक्तव्यले आजको परिवेशमा छुट्टै राज्य गठनको निम्ति नयाँ राजनैतिक दल गठनको कुरातिर नै संकेत गरिरहेको थियो | यस अवसरमा सी० के० श्रेष्ठले त झन पुस्तक बारे चर्चा गर्नु औचित्य नै ठानेन अनि कुनै पनि राजनैतिक दलहरुको नाम नलिइ भका भक राजनैतिक चर्चा गरेर सबै मानिसहरुलाई मक्ख पारे|
तिनले आफ्नो सम्बोधनको क्रममा छुट्टै राज्य माग्ने तरिका नितान्त गलत रहेको बताउँदै आफुले लिखित रुपमा दिन सक्ने समेत दाबी गरेर आजसम्म आन्दोलन गर्दै आइरहेको दलहरुलाई नै अप्रत्यक्ष चुनौती दिए |तिनले इतिहास ,भूगोल र राष्ट्रवादको कुरा झिक्दै राष्ट्रका मानिसहरुलाई गोर्खाहरुलाई कसरी हेर्छ अनि गोर्खाहरुले कसरी हेर्छ भन्ने बताउँदै मानिसहरुका मानसिकतामा परिवर्तन आउँनपर्ने बताएर राजनैतिक समिकरण प्रति संकेत गरे|श्रेष्ठको बक्तव्यले मात्र होइन तर दावा शेर्पाले पनि उस्तै कुराको संकेत गरेर मानिसहरुको शंकालाई अझ पुष्ट पार्ने काम गरेका छन् |यस कुरालाई अझ अजय दाहालले आफ्नो सम्बोधनमा जनताको विचारधारा अनुरुप राजनैतिक नेतृत्व बिकास गर्नुपर्ने बताउदै नया नेतृत्वको जन्म प्रति संकेत गरेका छन्|पुस्तक विमोचनको अवसरमा भेट भएका यी मानिसहरुको मिलन साधारण मिलन होइन भन्ने लख काट्न आज देखि नै शुरु भएको छ भने खुफिया दलहरुले पनि यसलाई स्वमान्य लिइरहेका छैनन|
वर्तमान समयमा जीटीए र गोर्खाल्याण्डको खिचा तानीमा जनताहरु पिरोलिरहेका छन् अनि यसै परिवेशबाट वाक्क भएकाहरु नयाँ दल गठनको तयारीमा लागी परेका छन्|अजय दाहालको पुस्तक विमोचन वास्तवमा नयाँ दल गठन कै आँकुरा रहेको अनुमान लगाउन सकिन्छ|किन भने उनीहरु यस अघि देखि नै खुबै सक्रिय भएर गोप्य रुपमा कार्यहरु अघि बढाइरहेका छन् |यस दलको नेतृत्व कसले गर्ने त्यो अहिले कसैलाई थाहा नभए पनि जीएलओ प्रमुख छत्रे सुब्बालाई नेतृत्वको भार सुम्पिने छाँट देखिएको छ|एकातिर नयाँ राजनैतिक दल गठनको अहिले आकृति तयार बनेको छ भने अर्कोतिर यस दललाई जनता अघि आउन कति चुनौती सामना गर्नुपर्ने हुन् भन्ने टट्कारो प्रश्न अल्झेको छ| हाल पहाडमा अधिपात्य जमाएर बसेको गोजमुमो पार्टी आफ्नो विरुद्ध उठेको शक्तिहरु दबाउन क्रियाशील बनेको राजनैतिक सचेतकहरुको भनाइ छ|तर नयाँ दलका नेतृत्व छत्रे सुब्बाले नै गरे मोर्चालाई गतिलै चुनौती हुने उनीहरुको भनाइ छ|किन कि एकातिर जीटीए गठन ढिलो भएको कारण मानिसहरुमा असन्तुस्टी छ भने अर्को तिर जीटीएमा सन्तुस्ट नहुनेहरुको जमात पनि कमी छैन|यदी यस्तो अवस्थामा जीएलओ प्रमुख सुब्बाले नयाँ राजनैतिक दलको कमान सम्हाले जनता उनको पक्षमा तानिने निक्कै छाँट देखिएको छ
१ करोड ४३ लाख गोर्खाहरूलाई मोर्चाले धोका दियो-उत्तम छेत्री
मनोज वोगटी, कालिम्न्यूज, कालेबुङ, ३० दिसम्बर | ३० वर्षदेखि दिल्लीमा विभिन्न सामाजिक कार्य गर्दै आइरहेका अनि मोर्चाको छुट्टैराज्यको अन्दोलनमा दिल्लीमा सक्रिय रहेका उत्तम छेत्रीले मोर्चाले देशभरिका गोर्खाहरूलाई धोका दिएको दाबी गरेका छन्| 
तिनले दिल्लीबाट टेलिफोनमा बताए, मैले दिल्लीका मात्र होइन देशभरिका गोर्खाहरूको पक्षमा मोर्चाका नेताहरूलाई देशभरिका १ करोड ४३ लाख गोर्खाहरूलाई धोका दिएर किन दार्जीलिङको ७ लाख गोर्खाहरूको निम्ति व्यवस्था ग्रहण गरियो भनेर प्रश्‍न गरेको थिएँ| मलाई मोर्चाबाट निकालियो| देशका विभिन्न क्षेत्रहरूमा रहेका सचेत गोर्खाहरू, जसले देशमा गोर्खाहरूको चिह्नारी हुनुपर्छ भनेर आन्दोलन गरिरहेका छन्, उनीहरूलाई मोर्चाले धोका दिएको तिनले स्पष्ट पारेका छन्| 
तिनले भने, हामीले मोर्चालाई यसकारण समर्थन गरेका हौं किन भने मोर्चाले छुट्टै राज्यबाहेक अरु कुनै कुरा नचाहने बताएको थियो| मैले दिल्लीमा जन्तरमन्तरमा गोर्खाल्याणडको निम्ति भनेर बसेको त्रिपक्षीय वैठकको दिन भनेको थिएँ, धोका दिँदा सुवास घिसिङले श्रीमती दफ्नाउने ठाउँ पाएनन्, फेरि यस्तै धोका कसैले पनि गरेमा उसको अवस्था अझ खराब हुनेछ| तर मलाई यसरी बोल्न दिइएन| माइक्रोफोन छोडेर म निस्किएको थिएँ| जब गोर्खा मिरजाफर डा. हर्कबहादुर छेत्रीले छुट्टै राज्य हुनै सक्दैन, भए पनि चलाउन सक्दैनौं भने, पैसा नै चिन्हारी भने, गोर्खाल्याण्डको कुरा गर्नेलाई माया लाग्छ भने अनि सबैभन्दा ठूलो कुरा बिजुलीको निम्ति भनेको भए जनता मोर्चामा आउने थिएन, नोकरीको निम्ति भनेको भए विश्‍वास गर्नेथिएन यसैकारण जनतालाई मोर्चामा ल्याउनको निम्ति छुट्टै राज्य भनिएको हो, भने त्यसैदिनदेखि देशभरिका गोर्खाहरूलाई प्रयोग गरेर दार्जीलिङका नेताहरूले आफ्नो दुनो सोझ्याएको कुरा स्पष्ट भएको छ| 
तिनले बताए अनुसार उनीहरू देशभरि छुट्टै राज्यको निम्ति गोर्खाहरूलाई एकिकृत गर्ने मूलखॉंबाहरु हुन्, तर मोर्चाले सबैलाई धोका दिएर पैसा र चौकीको निम्ति जाति र मुद्दा बेेचेको दाबी गर्दै तिनले भने, छुट्टै राज्य हुँदैन भन्नेले किन देशभरिका गोर्खाहरूलाई आन्दोलन छुट्टै राज्यको निम्ति गरिएको भने? यसरी ढॉंटेर किन ७ लाख गोर्खाहरूको क्षेत्रीय समस्याको निम्ति मुद्दा बेचे? तिनले मोर्चाले केवल देशभरिका गोर्खाहरूलाई धोका दिएको मात्र होइन देशका विभिन्न जातिसित मिलेर बसिरहेका गोर्खाहरूलाई त्यहॉंका अन्य जातिहरूसित दुश्मनी गराउने कार्य पनि गरिरहेको बताएका छन्| 
मोर्चाले देशभरि नै भाडामा मान्छे किनेर गोर्खाहरूलाई असुरक्षित पारिरहेको आरोप लगाएका छन्| तिनले भने, तराई र डुवर्समा गोर्खाल्याण्डको नाममा समर्थन बटुलेर जीटीए थाप्ने भएपछि आदिवासी र गोर्खाहरुबीच वैमन्सयता स्थापित गरिसकेको छ, अब देशभरिका गोर्खाहरूलाई विथोेल्ने काम थालिएको छ|तिनी अनुसार यदि मोर्चाले देशभरि नै गोर्खा र त्यहॉंका जातिहरूमा विभेद ल्याउने प्रयास गरे, मोर्चाका नेताहरूले कहिल्यै माफ पाउने छैनन्| किन भने गोर्खाहरू विभिन्न राज्यमा त्यहीँका बस्तुस्थितिमा रहेर केवल चिह्नारीको निम्ति कटिबद्ध छन्| त्यहॉं मोर्चाको झण्डाको रङ छरे अनि स्थानीय राजनीतिमा हस्तक्षेप गरे त्यहीँका गोर्खाहरू असुरक्षित हुने छन्| यो मोर्चाको सबैभन्दा ठूलो भूल हुने छ| छेत्रीले भने,उत्तराखण्डका गोर्खाहरूले ओबीसीको दर्जा पाएर १४ प्रतिशत आरक्षण पाएका छन्| ओबीसी चेयरम्यान बिग्रेडियर पीएस गुरूङ रातो बत्तीमा हिँड्छन्| यही कुरा दार्जीलिङको निम्ति किन विमल गुरूङले गर्न सकेनन्? किन अहिले त्यहॉं आफ्नो क्यान्डिटेड उठाउने भन्दै वैमन्यस्यता फैलाइरहेको छ? मोर्चाले केवल दार्जीलिङका जनतालाई मात्र होइन, तराई र डुवर्सका जनतालाई मात्र होइन देशभरिका गोर्खाहरूलाई राजनैतिकरुपले असुरक्षित गरिरहेको छेत्रीको दाबी रहेको छ| सरकारसित मिलेर आफ्नै जातिलाई असुरक्षित गर्ने अनि मुद्दा र जाति बेच्नेलाई देशभरिका गोर्खाहरूले मिरजाफर र जयचनका उपाधी दिने बताउँदै तिनले भने, मोर्चाका नेताहरूको चिहानमा आउने पुस्ताले पिसाब गर्ने छन्| उनीहरूले कहिल्यै माफ नपाउने भूल गरिरहेका छन्| तिनले बताए अनुसार ममता व्यानर्जीले बङ्गभङ्ग होबेना भन्दा ताली मार्नु नै मोर्चाको शक्ति समाप्त भएको अनि मोर्चा केवल सरकारको कठपुतली भएको प्रमाणित हनु रहेको आशय व्यक्त गर्दै तिनले थपे, जाति बेच्ने, मुद्दा बेच्ने विमल गुरूङ, हर्कबहादुर छेत्री, रोशन गिरीलाई पार्टीबाट ननिकालेर छुट्टैराज्यको निम्ति इमान्दार रहेको उत्तम छेत्री अनि किरण बीकेहरूलाई निकाल्नुले स्पष्ट पारेको छ मोर्चा गोर्खाहरूलाई धोका दिने श्रेष्ठ पार्टी हो| तिनले स्पष्ट पारे,मोर्चाले देशभरिका गोर्खाहरूको समर्थन रहेको बताइरहेको छ, ती सबै झुटा कुरा हुन्| दुइचार भाडामा मान्छे लगाएर प्रेसमा समर्थन रहेको बताउँदैमा देशभरिका गोर्खाहरूले मोर्चालाई समर्थन गरेको हुँदैन| तिनले भने, मोर्चाले अब देशभरिका गोर्खाहरूमा विभेद ल्याउने कार्य रोक्नुपर्छ| अर्कोतिर मदन तामङका हत्याराहरूलाई शीघ्र पक्राउ गर्ने माग पनि तिनले गरेका छन्| सरकार र सीबीआईले दलाली गर्नु हुँदैन, तिनले भने| तिनी अनुसार हत्याराको सूचीमा परेका सबैलाई पक्राउ गरेर दण्ड दिइनुपर्छ| दागोपापको १३० करोड, मिडडे मिल, आइलाको हिसाब पनि मोर्चाले जनतालाई देखाउनुपर्छ| चुनाउ अघि मोर्चाका नेताहरूको सम्पति सार्वजनिक हुनुपर्छ| दार्जीलिङमा डरको राजनीति छ किन भने गान्धीको नक्सापछि खुकुरी लुकाइएको छ| ८० प्रतिशत जनता डराएका छन्| तिनले मोर्चाले धोका दिएपछि देशभरिका गोर्खाहरू बिजुली चम्किँदा डराइरहको बताउँदै तिनले अब गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स अनि क्रामाकपाले देशभरिका गोर्खाहरूको विश्‍वसनीयता जित्न सके समर्थन प्राप्त गर्न सक्ने अनि राष्ट्रियस्तरको आन्दोलन शीघ्र हुनुपर्ने पनि बताएका छन्|

अजय दाहालको पुस्तक विमोचन नयॉं शक्ति निर्माणको समिकरण
मनोज वोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, ३० दिसम्बर| हल्ला चलिरहेको छ, अब नयॉं राजनैतिक शक्तिले मुन्टो उठाउने प्रक्रिया चलिरहेको छ| नयॉं शक्ति स्थापनामा संलग्नहरुको अनुमानित सूचीमा परेका व्यक्तित्वहरूको उत्साहजनक उपस्थिति अजय दाहालको पुस्तक विमोचनमा पाइँदा गॉंजेमाजेरुपमा देखापरेका दार्जीलिङे राजनीतिमा सही समिकरण चहानेहरूको निम्ति पुस्तक विमोचनले ठूलो शंकाको घर स्थापित गरिदिएको छ| लेखक दाहाल लगायत मुख्य अतिथि रहेका सीके श्रेष्ठ, दावा शेर्पा अनि एलएम शर्मासमेतको वक्तव्यले के संकेत गरिरहेको थियो भने अब यी नै व्यक्तित्वहरू हुन्, जो तेस्रो शक्तिकोरुपमा स्थापित हुन सक्छन्| सीके श्रेष्ठले देशले गोर्खाहरूलाई कसरी हेरेको छ? भन्न अघि गोर्खाहरूले देशलाई कसरी हेरेको छ भन्ने कुरा प्रमुख रहेको बताउँदै देशलाई सहीरुपमा देशमा गोर्खाहरूको उपस्थिति अनि उनीहरूलाई देशले हेर्ने मानसिकताबारे बुझाउन नसकिएकोले नै असफल आन्दोलनहरू भइरहेको स्पष्ट पारिरहेका थिए| तिनले त आग्रह नै गरे कि आन्दोलन, इतिहास अनि देशको मानचित्र र भूगोलबारे स्पष्ट नभई कोही पनि आफ्नो मुद्दाप्रति स्पष्ट हुनै सक्दैनन्|
सुबास घिसिङ र विमल गुरूङको आन्दोलन मात्र होइन त्यसपछि गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स समेतको आन्दोलन सही धारमा चलिरहेको छ के त भन्ने शंका पनि विमोचन कार्यक्रमले उपार्जन गरिदिएको छ| राष्ट्रियरुपको आन्दोलनको लेबल लगाएर क्षेत्रीयरुपमा दाबी गरिँदा नै धेरैवटा भूलहरू वृद्धि भइरहेको तिनको दाबी नै थियो| छत्र सुब्बा के कारणले हो उपस्थित थिएनन्| नयॉं पार्टीको कुरामा छत्र सुब्बाको स्पष्ट कुरा के छ भने जनताले आफै तिनलाई आग्रह नगरी तिनी आन्दोलनमा आउने छैनन् तर यता सीके श्रेष्ठले आन्दोलनको परिभाषामाथि नै शंका उपार्जन गरेका छन्| तिनी अनुसार सबैसित (जनतादेखि नेतासम्म)छुट्टै राज्यको आकांक्षा रहेको भए पनि नेतृत्वले राखेको आकांक्षा स्पष्ट नहुनु नै सबैको आकांक्षामाथि कुठराघात हुने अवसर निर्माण हुनु रहेको छ| यसकारण जनताले कसैलाई पनि आह्वान गर्नु भनेको त्यो क्षेत्रीय सवाल मात्र हुने छ| श्रेष्ठको मत अनुसार आन्दोलनलाई यहीँ दुइभागमा बुझिनपर्ने छ| क्षेत्रीय र राष्ट्रिय आन्दोलनमाथिको परिभाषा स्पष्ट हुनुपर्छ| क्षेत्रीयस्तरमा भएको आन्दोलन क्षेत्रीय प्राप्तिको निम्ति हो तर आकांक्षा राष्ट्रिय आन्दोलनको तर काम क्षेत्रीय समाधानको भइरहेको कारण नै भूल भइरहेको छ| अजय दाहालको विमोचनको आकांक्षा पुस्तक विमोचन मात्र नभएर राजनैतिक समीक्षा प्रणालीको शुरुवात पनि मानिएको छ| मुख्य अतिथिहरूको स्वरमा कहॉं एकमत देखापरेको थियो भने सबैको भनाइको निचोड थियो आन्दोलनको प्रणाली परिवर्तन गरिनुपर्छ| मुद्दाप्रति स्पष्ट अवधारणाको विकास गरिनुपर्छ|
राष्ट्रिय मानकमा राष्ट्रिय सहभागितामा आन्दोलन हुनुपर्छ| अजय दाहालसम्मको कुरामा पनि यहीँ नेर मेल खाएकोले विमोचनमा सबैको उपस्थिति वैचारिक एकताकै संकेत रहेको पनि देखिएको छ| छत्र सुब्बासित फरक राजनैतिक चेत नरहेकोले नै विमोचनमा उपस्थिति नभएका हुन् कि भन्ने शंका उपार्जन भएको छ| पिपल्स फोरम, गोर्खालिग लगायत यस्ता व्यक्तिहरुले कार्यक्रम भवन भरिएको थियो, जो चलिरहेको आन्दोलनबाट सन्तुष्ट थिएनन्| विमोचनलाई गौण राखेर हेर्दा कार्यक्रमको आकांक्षा तेस्रो शक्तिको निर्माण नै रहेको देखिएको छ| यता आफ्नै कार्यशैलीमा अघि बढिरहेको गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्सले यी सचेत जमातलाई किन आफूसित सामेल गराएन? भन्ने शंका उपार्जन पनि दाहालको विमोचन कार्यक्रमले उत्पन्न गरिएको छ| ‘सबै भेला भएर एकसाथ चिया पिउँदैमा र एउटा कार्यक्रममा सबै एकैसाथ जॉंदैमा सामुहिक नेतृत्व हुँदैन’ भन्ने सीके श्रेष्ठको टिप्पणी गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्सको निम्ति नै हो कि भन्ने सबैले बुझिरहेका छन्| वैचारिक अनेकताको कारण सामुहिक हुन नसक्ने बताउनेहरूबीच नै मित्रका नहुनु गतिलै विडम्बना त मानिएको छ तर विमोचन भेलाले सबैलाई एकैदिशातिर तानेर सर्वसहमत आन्दोलनको तयार गर्नुपर्छ भन्ने आग्रह भने दिएको छ| मोर्चा, कुनै पनि पार्टी अनि गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स बाहिर रहेका सचेतहरूको जमात नै अब नयॉं शक्ति हो भन्ने कुराको संकेत त विमोचनले दिएको नै छ, त्यो शक्ति कति वैचारिक सम्पन्न छ भन्ने कुराको ट्रायल पनि यसै कार्यक्रमले देखाएको छ|
कालेबुङमा चिया अनि पर्यटन उत्सव सफल- रमाइलोमा झुम्यो कालेबुङ
मनोज वोगटी, कालिम्न्यूज, कालेबुङ, ३० दिसम्बर| सरकारद्वारा पहाडमा पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्न अनि विश्‍वबाजरलाई दार्जीलिङको चियाप्रति आकर्षित गर्न सम्पन्न गरेको चिया अनि पर्यटन उत्सवले कालेबुङमा अमिट छाप छोडेको छ| उत्सवले त्यसबेला पूर्णता प्राप्त गरेको थियो जतिबेला मेला ग्राउण्ड राती १० बजीसम्म टम्म भरिएको थियो|
उत्सवको अन्तिम दिन मेला ग्राउण्डमा उर्लिएको भीडले केवल उत्सवको सफलताको संकेत मात्र दिएको थिएन आइरहेको नयॉंवर्षलाई पनि हार्दिक स्वागत जनाइरहेको थियो| मेला ग्राउण्डमा बनिएको मञ्चमा इण्डियन आइडल सौरभी अनि कपिल थापा चढ्दा सम्पूर्ण कालेबुङ नै खुशीले झुमेको थियो| सौरभीले नमस्ते कालेबुङ भन्दा तिनको नमस्कार नफर्काउने कोही थिएनन्| सौरभीले भनिन्, तपाईहरूको कपील समित झगडा गरिरहन्थ्यो, त्यसको कारण एउटै थियो त्यो हो मेरो गोर्खे अनुहार| कपीलले यही अनुहारको कारण गोर्खाहरूको भोट सौरभीले खोसेको आरोप तिनलाई लगाएको कुरा तिनले गरिरहेकी थिइन्| कपीलले पनि आफू कालेबुङ आइपुग्दा आफ्नो गाउँ आइपुगेको अनुभव व्यक्त गरे| उनीहरूले कालेबुङको चिसोलाई त्यसै गरम गरेका थिए| कपीलले नेपाली, हिन्दी दुवै किसिमका गीतहरु गाएर कालेबुङलाई नचाएका थिए भने सौरभीले कालेबुङको मायालाई जीवनभर नमेटिने स्मरण हुने बताउँदै उत्साहसाथ गीत गाइरहेकी थिइन्| उत्सव आयोजक समितिले चारदिने कार्यक्रमलाई सफल बनाउन धेरै परिश्रम गरेका थिए सरकारले उत्सव मनाउने भए पनि कालेबुङमा पहिलोपल्ट मनाइएकोले यसलाई यादगार बनाउन आयोजक समितिले विभिन्न नौलो कार्यक्रमहरू प्रस्तुत गरेको थियो| हेलिकप्टरबाट फूलको वर्षा गरेर उत्सवलाई रमाइलो बनाउनको अतिरिक्त भौगोलिकरुपले नितान्तै असम्भव रहेको रिक्सा सेवालाई पनि उपलब्ध गराइएको थियो| यसै उत्सवको बहानामा जनमुक्ति पार्कको कायापलट गर्न फूलहरूको सशुल्क प्रदर्शनी गरिएको थियो, जसबाट जम्मा राशिबाट पार्कको विकास गरिने भएको छ| मेला ग्राउण्डमा नै कलाकारहरूको निम्ति राम्रो आर्थिक आर्जनका स्टलहरू राखिएको थियो| जसको उद्देश्य स्टलमा राखिएका सांस्कृतिक मूल्यका प्रदर्शनी अनि जीवनमा काम लाग्ने घरेलु सामाग्रीहरूको बजार बनाइनु रहेको थियो| यसैबीच आयोजकपक्षले अनावश्यक राशि उठाइएको हल्ला चलेको भए पनि ती केवल अफवाह मात्र रहेको थाहा लागेको छ| राम्रो कार्य गर्दा धरैप्रकारको अफवाह चल्नु कालेबुङमा आम बनेको छ| यसपल्ट पनि भिजन कालेबुङ यस्तै अफवाहको शिकार बन्न पर्‍यो|आयोजक समितिले लाखौं रुपियॉं उठाएको कुरा झुटो रहेको थाहा लागेको छ| पत्रकारहरूलाई झुटो समाचार दिएर असल कार्यक्रमको बद्नाम गराउन खोजिएको थियो भन्ने कुरा पनि थाहा लागेको छ| भिजन कालेबुङले अहिलेसम्म कालेबुङ नगवासीहरूलाई केही न केही नौलो कुरा दिँदै कार्यक्रमहरूको आयोजना गर्ने गरेको छ| यसपल्ट हेलिकप्टरको जोय राइडिङ उल्लेखयोग्य रहेको थियो भने केवल टीभीमा देखेका सौरभी र कपीललाई सबै सामु साक्षात्कार गरिइएको थियो| चारदिनको उत्सव खुवै मनोयोगले आयोजना गरिएको थियो भने कालेबुङ नगरवासीको सहभागिता पनि उत्साहवर्धक रहेको थियो|

Thursday, December 29, 2011

गोर्खाल्याण्ड आन्दोलनः सामुहिक नेतृत्व अनि एकल नेतृत्व-को विमोचन छुटट्टै राज्यको निम्ति यूजीआरएफ सक्रिय रहेको संकेत......सीके श्रेष्ठले उद्घाटन गरे नयॉं विचार असफलताको कारण नेतृत्व नै मुद्दाप्रतिको अन्योलता.....सर्वोत्कृष्ट पुस्तकले अकादमी पुरस्कार पाउनुपर्छ-दावा शेर्पा.....बिजुलीको बील माफ भएको मोर्चाको घोषणालाई झुटो सावित गर्‍यो आरटीआईले....बिजुलीको बील माफ भएको मोर्चाको घोषणालाई झुटो सावित गर्‍यो आरटीआईले.....गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन अनि जीटीए विमल गुरूङले कुन नाउँमा खुट्टा हाल्ने?....गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन अनि जीटीए - विमल गुरूङले कुन नाउँमा खुट्टा हाल्ने?

गोर्खाल्याण्ड आन्दोलनः सामुहिक नेतृत्व अनि एकल नेतृत्व-को विमोचन- छुटट्टै राज्यको निम्ति यूजीआरएफ सक्रिय रहेको संकेत
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 29 दिसम्बर। हतियार छोडेर अहिले कलम समातेका अनि छुट्टै राज्यको मुद्दालार्ई बौद्धिकरुपमा उठान गरिरहेका अजय दाहालले आज आफ्नो तेस्रो कृतिको विमोचनबाट यूजीआरएफ आन्तरिकरुपले सक्रिय रहेको संकेत दिएका छन्‌।
तिनी गोर्खाल्याण्डको निम्ति नै जङ्गल पस्ने चर्चित जङ्गी नेता हुन्‌ तर जेलबासपछि तिनले आफ्नो मुद्दा र आन्दोलनप्रतिको अवधारणा परिवर्तन गरेका छन्‌। तिनले घोषणा गर्दै हतियार थन्काएको अनि अब कलमको युद्ध युजीआरएफले लड्‌ने बताएका थिए। जङ्गल पस्नको साटो अध्ययन गर्ने, समस्या केलाउने अनि त्यसको समाधान सूत्र निकाल्ने विषयमा योजनावद्धरुपले लागिपरेका अजय दाहालको तेस्रो कृति गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन, सामुहिक अनि एकल नेतृत्व-को विमोचन आज एलएम शर्मा, सीके श्रेष्ठ अनि दावा शेर्पाले सामुहिकरुपले गरे।
तिनको पुस्तक विमोचन कार्यक्रममा मोर्चा बाहेकका जम्मै मोर्चाको राजनैतिकधार विपरितका दल, सङ्गठन अनि बुद्धिजीवीहरूको जमात थियो।क्रामाकपाबाट किशोर प्रधान, मोहन पौड्याल, माकपाबाट तारा सुन्दास, गोरामुमो-सीबाट कर्णल डीके प्रधान, गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स अनि भागोपबाट एनोसदास प्रधान, गोर्खालीगबाट प्रताप खाती, छेवाङ भोटिया, पिपल्स फोरमबाट प्रवीण गुरूङ, दावा शेर्पा लगायत विभिन्न क्षेत्रका बुद्धिजीवी अनि सचेत युवाहरूको उपस्थिति कार्यक्रममा थियो। मुख्य अतिथिकोरुपमा जीएलओ नेता छत्र सुब्बालाई निम्त्याइएको घोषणा गरिएको भए पनि तिनी सअस्वस्थ रहेको कारण कार्यक्रममा उपस्थित नभएको कुरा अजय दाहालले कार्यक्रममा नै छत्र सुब्बाले पठाएको पत्र पढ्‌दै बताए। छत्र सुब्बाले अजय दाहालले गरिरहेको बौद्धिक प्रयासलाई सराहना गरेका छन्‌। सचेत युवाले गर्नुपर्ने दायित्व दाहालले निर्वाह गरेकोमा आफू खुशी रहेको छत्र सुब्बाले पत्रमार्फत बताएका थिए।
कार्यक्रममा छत्र सुब्बाको उपस्थिति रहनु हो भने कार्यक्रमले अब निस्कने भनेर चलेको अफवाह अनुसारको तेस्रो शक्तिले एक अदृश्य उपस्थिति सबैलाई आभास गराउने थियो। गोजमुमोको आन्दोलन सही नरहेको कुरा गर्ने अनि अब सहीरुपले आन्दोलन हुनुपर्छ भन्ने प्रायः जम्मै व्यक्तित्वहरू विमोचन कार्यक्रममा देखिएका थिए। यस्तोमा अजय दाहालले आफ्नो पुस्तकमाथिको टिप्पणीमा युजीआरएफले आन्तरिकरुपले कार्य गरिरहेको स्पष्ट पारेर यूजीआरएफ समाप्त भयो भन्नेहरूलाई फेरि झकझकाइदिएका छन्‌। यति मात्र होइन विमोचनमा उपस्थित बुद्धिजीवीहरूको भेलाले पनि अब अर्को आन्दोलनको पूर्वाधार निर्माणको संकेत पनि दिइरहेको थियो। यस्तोमा दाहालले भने, समय र परिस्थितिले मानिसलाई एउटा स्थानमा भेला गर्दोरहेछ। त्यो भेला लक्ष्य प्राप्त गर्ने विषयको सन्दर्भमा सहमतिको विन्दुमा पुग्छ। लक्ष्य सन्दर्भको सहमति पछि कसरी लक्ष्यप्राप्ति हुन्छ भन्ने कुराको द्वन्द्वमा रुपान्तरित हुन्छ। वैचारिक ध्रुविकरणको प्रक्रियाबाट क्रान्तिकारी ध्रुविकरणको प्रक्रिया शुरू हुन्छ। क्रान्तिकारी ध्रुविकरणपछि सङ्गठनको निर्माण हुन्छ अनि सङ्गठनले नेतृत्वको खोजी गर्छ, स्थापित गर्छ। उसको नेतृत्वमा योजना, रणनीति अनि कार्यनैतिक श्रृङ्‌खलाको विकास गरेर संघर्षलाई अन्तिम लक्ष्यसम्म पुर्‍याउँछ।
दाहालले बताए अनुसार एकता, सहमति द्वन्द्व, वैचारिक ध्रुविकरण, सङ्गठन निर्माण, नेतृत्व स्थापना, योजना र कार्यनीतिको विकास नै मुक्ति संघर्षका बाटोहरू हुन्‌। तिनले भारतीय गोर्खाहरूको संघर्षको इतिहासमा दुइप्रकारका विचलनहरूको कारण लक्ष्यप्राप्तिको आन्दोलन असफल भएको बताउँदै भने, वैचारिक एकतापछि विचारलाई स्थापित नगरी नेतृत्वलाई स्थापित गरेर संघर्षलाई अघि बढाइयो। पहिले नेतृत्व बनाउँछौं अनि नेतृत्व अनुसारको विचार स्थापित हुन्छ। त्यसै कारण नेतृत्व पछि गएर तानाशाही बन्छन्‌। अर्कोतिर एउटा कार्यक्रम नसकी अर्को कार्यक्रम गरिन्छ। शत्रु पछिपर्छ अनि शत्रु लड्‌ने की पूर्व भूल सच्याउने भन्ने समस्या हुन्छ। यसैकारण आन्दोलन विफल भइरहेको छ। तिनले अब मुद्दालाई सहीरुपले चिनेर सही नेतृत्व अनुसार आन्दोलन हुनुपर्ने आग्रह पनि कार्यक्रममा राखेका थिए। युजीएरएफ दुइवटा विचारमा विभक्त रहेको कारण सङ्गठन बलियो हुन नसकेको स्पष्ट पार्दै दाहालले सङ्गठनभित्रको सहमतिमा नै पुस्तक लेख्ने कार्य चलेको बताएर अझ पनि यूजीआरएफले सैद्धान्तिकरुपले कार्य भने गरिरहेको पनि स्पष्ट पारेका छन्‌।
सीके श्रेष्ठले उद्घाटन गरे नयॉं विचार - असफलताको कारण नेतृत्व नै मुद्दाप्रतिको अन्योलता
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 29 दिसम्बर। भारतभरिका गोर्खाहरूलाई राष्ट्रिय चिह्नारी हुनुपर्छ पनि भन्दैछन्‌ संगैमा दार्जीलिङको विकास नै भएन पनि भन्दैछ। अहिलेसम्म यस्तो भनियो, यसकारण छुट्टै राज्य भएन। मुद्दामाथि नेतृत्वको अन्योलता नै असफलताको कारण हो-सीके श्रेष्ठले अजय दाहालको कृति विमोचनको अवसरमा भने। श्रेष्ठले 104 वर्षको गोर्खाहरूको आन्दोलन भन्नु मुर्खता रहेको मात्र होइन, मुद्दाबारे केन्द्रलाई बुझाउने कार्य शैली नै पनि अन्तरविरोधी रहेको बताएका छन्‌। राष्ट्रको परिस्थितिलाई नकेलाई, राष्ट्र हीत र अहितको विषयहरूमा आन्दोलनकर्ता स्पष्ट नभएसम्म केवल जाति र समाजको डम्फू बजाएर केही नहुने बताउँदै तिनले भने, समाज, जाति र राष्ट्रलाई एउटै नाङ्लोमा राखेर मुद्दालाई केलाएन भने सबै प्रयास निरर्थक हुनेछ। मुद्दाप्रति आफू स्पष्ट नभइ अरुलाई बुझाउन नसक्ने बताउँदै तिनले अहिलेसम्मका नेतृत्वहरूलाई 'रफ खाता'को संज्ञा पनि दिए।
रफ खातामा सबै छ तर यो पढेर परीक्षा नै उतीर्ण होइँदैन, तिनले भने, मुद्दा क्षेत्रीय हो कि राष्ट्रिय हो छुट्याइनुपर्छ। दुवैलाई कॉंध हाल्यो भने अहिलेसम्म भएका दुइटै आन्दोलनको फलाफल भन्दा ठूलो कुरा केही हुँदैन। भूभाग फर्काइ माग्ने काम मात्र होइन इतिहास नै गलत रहेको बताउँदै श्रेष्ठले भने, भारत स्वाधिन भएयताको कुरालाई अघि राखेर बढ्‌नुपर्छ। 1947को राति 12 बजीदेखि राजनैतिक भारत बनिएको हो। हामीले राजनैतिक सुरक्षाको निम्ति व्यवस्था मागेका हौं, छुट्टै राज्यकोरुपमा। तिनले आन्दोलन गर्न अघि भारतले सैद्धान्तिकरुपले गोर्खाहरूलाई भारतमा छुट्टै राज्य दिनपर्छ कि पर्दैन भनेर निर्णय नगरी मानचित्र बनाउनु मुर्ख कुरा रहेको बताउदै तिनले अझ थपे, भारतले पहिले निर्णय गर्नुपर्छ अनि मानचित्रको सवाल उठ्‌छ। यसकारण नेतृत्व ठीक हुनुपर्छ भन्ने कुरा सेकेण्डेरी हो, नेता के को निम्ति ठीक हुनुपर्छ भन्ने कुरा प्राथमिक हो। प्रान्त परिषदले प्रकाशित गरेको व्हाई गोर्खाल्याण्डदेखि मोर्चाले छापेको ह्वाई गोर्खाल्याण्डसम्म गलत रहेको पनि तिनले बताए।
पुर्खादेखि मागेको यसकारण हामीलाई छुट्टै राज्य दिनैपर्छ भन्ने अडान गलत रहेको भन्दै आजको परिस्थितिमा राष्ट्रको स्थितिमा कतिको सार्थक र सान्दर्भिक छ छुट्टैराज्य हुनु त्यो बुझाइनुपर्ने तिनले अडान राखे। केवल आन्दोलनलाई राष्ट्रिय भनेर सोंच भने दार्जीलिङ केन्द्रित रहेको खण्डमा सफल नहुने बताउँदै भारतीय मानसिकतामा गोर्खाहरूमाथि भएको भेदभाव बुझाउन सक्ने विचारको निर्माणको निम्ति तिनले बल दिए। यसको निम्ति गलत इतिहास अनि भारतमा गोर्खाहरूको उपस्थितिबारे बुझाउने कार्यनीति तयार पार्नुपर्ने तिनले बताए। सामुहिक नेतृत्वको विचारधारणा पनि भ्रामक रहेको भन्दै तिनले भने, भिन्नभिन्न विचारधारकाहरू एउटा कार्यक्रममा जॉंदा सामुहिक नेतृत्व हुँदैन। जम्मै मिलेर एउटा सर्वसहमत विचार निर्माण गर्नुपर्छ अनि त्यो विचारलाई अघि राखेर काम गर्नुपर्छ।
सामुहिक नेतृत्व त्यही हो। अहिलेसम्म विषयको प्रस्तुतिकरणमा आएको विचलन नै असफलताको कारण बताउँदै गोर्खाहरुले राष्ट्रलाई नचिनेकोले नै राष्ट्रले गोर्खाहरूलाई नचिनेको तिनले स्पष्ट पारे।
सर्वोत्कृष्ट पुस्तकले अकादमी पुरस्कार पाउनुपर्छ-दावा शेर्पा
मनोज वोगटी, कालिमन्युज,कालेबुङ, 29 दिसम्बर|अकादमीको नियम अनुसार तोकिएको अवधीभरि प्रकाशित कृतिहरूमध्ये सर्वोत्कृष्ट पुस्तकले साहित्य अकादमी पाउनु पर्ने कुरा आज एक कार्यक्रमबीच गोर्खालीगका पूर्व अध्यक्ष दावा शेर्पाले गरेका छन्‌। तिनले भने, कालेबुङमा कुनै रेश भयो भने ती मध्ये कुनै एक नै प्रथम हुन्छन्‌। तर उनी नै सम्पूर्ण गोर्खाहरूको प्रतिनिधि धावक होइनन्‌। तिनी कालेबुङका प्रथम धावक हुन्‌। यस्तै कुरा यसपाली अकादमी पुरस्कार विवादमा देखापरेको छ। शेर्पाले भने, सर्वोत्कृष्ट कृतिले पुरस्कार पाउनुपर्छ। यसवर्ष किन सर्वोत्कृष्ट पुस्तकले पुरस्कार पाएर सबैले आपत्ति जनाउनुपर्छ। यस अघि पनि मोर्चा प्रवक्ता डा. हर्कबहादुर छेत्रीले अकादमी पुरस्कार सर्वोत्कृष्ट पुस्तक जुरीले नपाएकोले नै नपाएको बताउँदै चयन समितिले सर्वोत्कृष्ट पुस्तकको चयन गर्नुपर्ने बताएका थिए।
सचेत साहित्यकारहरूले पनि यसवर्ष सर्वोत्कृष्ट कृतिले नै पुरस्कार पाउनुपर्ने बताइरहेका छन्‌। जसले सर्वोत्कृष्ट पुस्तक पठाएन उसैले जुरी खारेज गर्नुपर्छ भन्ने वक्तव्य अहिले गरिरहेको पाइएको छ। आठवटा पुस्तक जुरीसम्म पुर्‍याउने परामर्श समितिका संयोजक लगायत अन्य चयन समितिका सदस्यहरू अहिले मौन छन्‌। उनीहरूबाट संयोजकको कस्तो निर्देशन थियो भन्ने कुराको खुलासा हुनुपर्ने कुरा पनि अहिले चलिरहेको छ। जुरीको क्षमतामाथि शंका गर्नेहरूले आफ्नो क्षमतामाथि आत्मालोचना नगरेको कारण नै विवादले चर्कोरुप लिएको साहित्यकारहरूले अनुमान गरिरहेका छन्‌। यस्तो परामर्श समितिका सदस्यहरूले तीनवर्षभित्रका उत्कृष्ट पुस्तकहरू जुरीलाई पठाउने कार्य अनि जुरीले उत्कृष्टहरूमध्ये एक सर्वोत्कृष्ट कृति छान्नु पर्ने परिवेश बनाइनु पर्ने पनि साहित्यकारहरूले बताइरहेका छन्‌। साहित्यकारहरूमा कस्तो कुरा चलिरहेको छ भने वास्तवमा संयोजक लगायतले पुस्तक चयनमा लबी परम्पराको स्थापना गरेको कारण नै यसवर्ष उत्कृष्ट पुस्तकहरू नपरेर प्रायः नै समितिका सदस्यहरूको कृति परेकोले विवाद खडा भएको हो। के समितिका सदस्यहरूका कृति चॉंही उत्कृष्ट अनि समितिबाहिरका साहित्यकारहरूको चॉंही उत्कृष्ट छैन भनेर परामर्श समितिले सावित गर्न खोजेको हो त? भन्ने शंका गरिएको छ।
बिजुलीको बील माफ भएको मोर्चाको घोषणालाई झुटो सावित गर्‍यो आरटीआईले
मनोज वोगटी, कालिमन्युज,कालेबुङ, 29 दिसम्बर। गोर्खा जनमुक्ति मोर्चाले छुट्टै राज्यको नाममा गरेको असहयोग आन्दोलनस्वरुप नतिरेका जम्मै बीलहरू माफ भएको घोषणा गरेको थियो। तर त्यो सफा झुट रहेको कुरा पिपल्स फोरमका महासचिव प्रवीण गुरूङले गरेको आरटीआईले स्पष्ट पारिदिएको छ। गुरूङले 11 दिसम्बरको दिन प्राप्त गरेका आरटीआईको रिपोर्टले कुनै पनि बील माफ नगरेको मात्र होइन माफ गर्‍यो भनेर भनिएको कुरा पक्कापक्की झुटो हो भनेर बताएको छ। डा. हर्कबहादुर छेत्रीले बील माफ भयो भन्ने घोषणा मात्र गरेका थिएनन्‌ केही दिनमा नै बिजुली विभागमा निकायले सरकारी अधिसूचना जारी गर्ने समेत बताएका थिए। तिनले बताएको यत्रोदिनसम्म पनि न त बिजुली विभागका कार्यलयहरूमा बील माफ गरेको अधिसूचना नै आयो न त बील नै माफ भयो।
आरटीआई मार्फत प्रवीण गुरूङले बिजुलीको बील सम्बन्धमा सोधेको उत्तरमा बिजुलीको बील माफ नगरिएको कुरा खुलाएको छ। गुरूङले भने, धेरै कुरामा आरटीआई गरिएको छ, जसको उत्तर आउन शुरू भएको छ। वास्तवमा मोर्चाले जनतालाई बोरामा सुताइरहेको कुरा यसैबाट प्रमाणित हुन्छ। सरकारसित मिलेर बिजुलीको बील कुनै न कुनै उपाय लगाएर पनि जनतालाई तिराउने नै पक्षमा मोर्चा रहेको गुरूङले किटान गरेका छन्‌। अहिले बिजुलीको बील सँधैभन्दा धेर आउनुको कारण पनि यही रहेको तिनले बताएका छन्‌। यता मोर्चाले घोषणा गरे अनुसार बिजुली विभागले आन्दोलन कालमा नतिरिएको बील मागेको छैन तर बील भने पठाइरहेको छ। यसबारे बिजुली विभागको स्पष्ट कुरा छ, अगस्तदेखि यताको बील दिँदा हुन्छ। अघिल्ला नतिरिएका बीलहरू तबसम्म पठाइने छ जबसम्म बील माफ भएको सरकारी आदेश कार्यालयमा आउँदैन।
बीलबारे धेरै समस्या हुने र मोर्चाले अभरमा पार्ने देखेपछि धेरैले पुराना बीलहरू पनि तिरिरहेका छन्‌ भने अन्य दिनहरुको भन्दा धेरै औसतमा नयॉं बील धेर आउने गरेको उपभोक्ताहरूले बताएका छन्‌। गुरूङले भने, आरटीआई भनेको विमल गुरूङको घोषणा होइन जो एकपल्ट भनेपछि त्यसको पालन तिनले नै गर्न सक्दैनन्‌। विमल गुरूङले आफ्नो घोषणालाई पालन गर्ने भए 10 मार्चको दिन नै आफैलाई गोली ठोक्ने थिए। आरटीआई सॉंचो कुरा हो यसकारण अब जनतालाई घरघरमा कुकुरदेखि सावधान भन्ने सूचनापट टॉंगेजस्तै मोर्चाबाट होसियार भन्नबाहेक अन्य केही भन्न सकिँदैन। अब मोर्चाको अझ धेर पोल खोलिने पनि तिनले किटान गरेका छन्‌।
गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन अनि जीटीए - विमल गुरूङले कुन नाउँमा खुट्टा हाल्ने?
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 29 दिसम्बर। दुइवटा बेग्लाबेग्लै नाउँमा खुट्टा हाल्दा पल्टन्छ नै यसमा दुइमत छैन। पल्टन नचाहनेले सतर्कता अप्नाएर एउटै नाउँमा मात्र खुट्टा हाल्नुपर्ने हुन्छ। यस्तो अवस्थामा अहिले विमल गुरूङको निम्ति जीटीए अनि गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन दुइवटा नाउसरह अघि उभिएको छ। नाउँमा तरेर लक्ष्य पार गर्न हो भने विमल गुरूङले पनि जीटीए अथवा गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन दुइमा एक छान्न पर्ने राजनैतिक पर्यवेक्षकहरू बताउँछन्‌। तर विमल गुरूङले तिनकै उपस्थिति अथवा तिनी नै साक्षी बसेर नै जीटीएमा त्रिपक्षीय हस्ताक्षर भइसेकोलेे युवा मोर्चाले फेरि गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन गर्ने घोषणा गर्दा राज्य सरकारले गुरूङलाई नै सौझै चेपारोमा पारिरहेको छ। तिनलाई मुख्यमन्त्री ममता व्यानर्जीले औंली ठड्याइसकेका छन्‌। यस्तो अवस्थामा राजनैतिक पर्यवेक्षकहरूले विमल गुरूङसामु दुइवटा मात्र विकल्प रहेको देखेका छन्‌, जीटीए अथवा गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन।
सौझै हेर्दा पनि अहिले अन्य दलहरूले गर्दै गरेको अथवा युवा मोर्चाले शुरू गर्ने भनिएको गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन अनि जीटीएको खिचातानीबीच बिमल गुरूङ अल्झिरहेको अनुमान लगाइँदैछ। फेरि गोर्खाल्याण्ड आन्दोलन गर्ने भनेर घोषणा गरिससेको युवा मोर्चाको कारणले राज्यबाट विमल गुरूङले चेतावनी भेटेपछि अब आन्दोलन गर्दैनौं भन्न पनि यूवा मोर्चाको निम्ति अपठ्यारो कुरा हो जसको पूर्ण प्रभाव पार्टीमा नै पर्ने लख काटिएको छ। एकातिर मोर्चाको चार वर्षको आन्दोलनको फल जीटीए अनि अर्कोतिर गोर्खाल्याण्ड भन्नेबित्तिकै जुर्मुराएर उठ्‌ने जनताअघि अबको गुरूङको निर्णय गोर्खा जनमुक्ति मोर्चा कै निम्ति अति संवेदनशील विषय रहेने स्पष्ट छ। 7 हजार जीएलपी, कैयौं एडहक शिक्षक, अस्थायी कर्मचारी, भत्केको सडक, पानी, शिक्षा आदि एकातिर अनि समग्र गोर्खाहरूको राष्ट्रिय चिन्हारी, अस्तिव र अस्मितासँग जोडिएको छुट्टै राज्यको माग अर्कोतिर राखेर विमल गुरूङको निम्ति निर्णय लिनु अथवा भाका फेर्नु निक्कै गाह्रो तर लिनैपर्ने निर्णय वर्तमान परिप्रेक्ष्यमा देखिएको छ।
विमल गुरूङले अहिले राष्टिय स्तरमा गोर्खाहरूको समर्थन बटुलेर क्षेत्रिय स्तरको समाधान गरेर राष्ट्रियस्तरमा नै गोर्खाहरूलाई धोका दिइसकेको कुरा चलिरहेको छ। जीटीए गठन प्रक्रियामा भइरहेको ढिलाई अनि वर्तमान क्षेत्रीय वा राष्ट्रिय दुवै स्तरको राजनैतिक चहलपहलबीच विमल गुरूङले क्षेत्रिय समस्या समाधानार्थ कार्य गर्ने हुन वा गोर्खाहरूको राष्ट्रिय समस्या उठान गर्ने हुन गोजमुमो पार्टीको अस्तित्वसम्म नै गुरूङको निर्णयमा भर पर्ने राजनैतिक पर्यवेक्षकहरू ठान्छन्‌। एमओएसमा हस्ताक्षर भएपछि पनि गठन प्रक्रिया ढिलाइ हुँदा छटौं अनुसूचिको विरोधमा नयॉं शक्तिकोरुपमा गोजमुमो स्थापित भएको थियो। अहिले फेरि जीटीएमा त्रिपक्षीय हस्ताक्षर भएपछि पनि ढिलाइको कारण नै विरोधभासहरू बढ्‌दै गइरहेको छ।
नयॉं दलहरू गठन गरिने सम्भावनाहरू अघि आउन थालेको छ। प्रत्यक्ष अथवा परोक्ष रूपमा जीटीएमाथि विरोधाभासको आवाजहरू आउन शुरू भएको छ। गोर्खाल्याण्ड टाक्स फोर्ससम्मले जीटीएको राष्ट्रियव्यापी रूपमा विरोध जनाएरहेको छ। क्षेत्रिय समस्या र राष्ट्रिय समस्यालाई एकैठाउँ मुछ्‌नुनहुने पनि एकपक्षले भनिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा जीटीएमाथि देखापरेको विरोधाभासहरूले फेरि छैटौं अनुसूचिकै समयमा झै नयॉं शक्तिलाई उपार्जन हुन नदिन गुरूङको निर्णय नै महत्वपूर्ण हुने देखिएको छ।

Wednesday, December 28, 2011

पर्यटन उत्सवमा पर्यटकहरुको हरिबिजोक कालेबुङमा.....एकातिर चिया उत्सव अर्कोतिर वगान बन्द आउदैछ सरकारी शोषणको गन्ध....अकादमी पुरस्कारमा लबी संस्कारको विरोधको खॉंचो....सिलगढीबाट पर्यटक कालेबुङ चढेको छैन आएका पर्यटक पनि अलपत्र

पर्यटन उत्सवमा पर्यटकहरुको हरिबिजोक कालेबुङमा
डी के वाइबा, कालेबुङ, २६ दिसम्बर । एकातिर पहाडमा पर्यटकहरुलाई तान्न बिभागले सरकारी खर्चमा चिया अनि पर्यटन उत्सव पालन गरिरहेको छ भने अर्कोतिर पर्यटकहरु वाहनको अभावमा हरिबिजोक हुन परेको छ। यस्तो घटना त्यतिबेला प्रकाशमा आयो जतिबेला पर्यटकहरु वाहनको अभावमा पत्रकारहरुलाई वाहन सोद्धै आईपुगेका थिए। कोलकताबाट पर्टन उत्सव भइरहेको खबर पाएर कालेबुङ आएका पर्यटकहरु उत्सवको मनोरञ्जन लिन नपाई गाडीको अभावमा हरिबिजोक भएको बताउँदै रेसी जाने बाटो सोद्धै यता उता भौंतारिरेको देखियो। यता उता दौडधुप गर्दापनि वाहन नपाए पछि तिनी सिलगडी जान मन बनाईरहेको समयमा त्यतिबेला थप तिनछक परे जतिबेला काउण्टरमा रातो मसिले गाडी नरहेको लेखेर झुण्डाएको देखे।
गाडीको अभावमा बिचल्नीमा परेका दुईजना पर्याटकहरुले पर्यटन उत्सव चलिरहेको सुनेर कोलकाताबाट आएका थियौं| कालेबुङ त आइपुग्यौं तर कता जाने कता नजाने भयौं| सोंचेको भन्दा फरक कुरा पाइएकोले अलमल्ल पर्‍यौं भनि जनाए। परिवारसित पहाड घुम्न आएपनि घुम्न अगावै यसतो बिजोकहुन परेको कारण हतास बनेको तिनले जनाए। यसरी हतास बने पछि रेसी घुम्नजाने मन बनाएको कुरा गर्दै रेसी जाने गाडीको पनो अभाव रहेको तिनले जनाउँदै एकातिर सरकारले उत्सव गरिरहेको छ भने अर्कोतिर पर्याटकहरुलाई यात्राको निम्ति उचित ब्यवस्था मिलाउँन जरुरी रहेको तिनले जनाए। हाल कालेबुङको मेलाग्राउण्डमा चारदिन व्यापी चिया अनि पर्यटन उत्सव चलिरहेको छ भने अर्कोतिर उत्सवमा आएका पर्याटकहरु भने बिजोक बन्न परेको कुराले पर्याटन ब्यवसायलाई कति प्रभाव पार्ला भन्ने कुरा गम्भिर रहेको छ। तिनले सोधे गाडीहरू पनि छैन कसरी जान सकिन्छ रेशी?'महोत्सवको हल्लाबाट धोका पाइएको बुझेपछि रेशी पनि नगई कोलकाता नै फर्किने मन बनाएका ती पर्यटकहरूले काउण्टरमा नै रातो मसीले गाडी छैन भनेर लेखेको सूचनापटले अझ निरास पार्‍यो| एकातिर उत्सवले निराश अर्कोतिर गाडीको अभावले समस्या पारेपछि पर्यटक त्यसै पनि विचल्नीमा पर्नु बाहेक अर्को उपाय थिएन|
कोलकाताबाट परिवार लिएर आएका सुब्रतो रोय अनि प्रतीश मुखर्जी सिलगढी जाने गाडी नभएर अझ हताश बने| पर्यटन उत्सव भएदेखि नै कालेबुङमा गाडीहरूको समस्या शुरू भइसकेको छ|कही जान पनि सही समयमा गाडीहरू नपाउने रोग कालेबुङमा पुरानो रहेकोछ| त्यसैमाथि कुनै उत्सवको बेला अझ वाहनहरूको अभावलाई कालेबुङमा हुने चाखलाग्दो अचम्म मान्न सकिन्छ। आज पनि सिलगढी जाने गाडीहरूको अभावमा यात्रीहरूको बिजोक देखियो| सिलगढी जाने गाडी छैन तर जाने भए एकसय अस्सी रुपीयाँ तिरेर जान सकिने उपाय उनीहरूलाई चालकहरूले नै बताइदिएको एक यात्रीले बताए|चालक महासङ्घका अध्यक्ष काजी छिरिङ दोर्जी भोटियासित गाडीको अभावबारे प्रश्‍न गर्दा तिनले मोठ ३६ वटा गाडी सिलगढी चल्ने भए पनि ६ वटा गाडी प्यासेन्जर नभएर कालेबुङ नफर्किएको अनि आज ३० वटा गाडी विहानै गइसकेको अनि कुनै पनि नफर्किएको बताए|पालैसित प्यासेन्जर बोक्ने भएकोले सबै गाडी आफ्नो-आफ्नो पालोमा कालेबुङ आउने गर्छ|
हिजोदेखि कालेबुङ आउने यात्री नै नभएकोले मोठ ३६ वटै गाडी सिलगढीमा रहेको भोटियाले बताए | तिनको यस्तो स्पष्टिकरणले केही दिनदेखि अथवा चिया अनि पर्यटन उत्सव भएदेखि नै कुनै पनि पर्यटक कालेबुङ चडेका छैनन्|कालेबुङ आएका देशी पर्यटक पनि अलपत्र परिरहेका छन। सधै हुलका हुल मान्छेहरु बोकेर कालेबुङ आउँने बाहनहरुले पर्याटक उत्सवको समयमा झनै बाहनले सिलगडीबाट कालेबुङ आउँने यात्रीहरु नपाउँनु चाखको बिषय बनेको छ। यस कुराले एउटा कुरा त निश्चित बनेको छ कि कालेबुङमा बिगत हिज देखि कोहि पनि पर्याटकहरु भित्रिएका छैनन् किन भने सिलगडी गएका वाहनहरु यात्रीहरुको अभावमा सिलगडीमा नै बस्न परिरहेको छ। यता सिलगडीबाट यात्रिहरु नपाउँने डरले आजदेखि वाहनहरु पनि सिलगडी जान मानेका छैनन् जसको कारण काउण्डरमानै रातो मसिले गाडी नभएको सुचना टाँस्नु परेको छ। यदि सिलगडी जानै परे ८० रुपीया भाडाको सट्टा एकसय अस्सी रुपीयाँ तिरे लाने बाहनका चालकहरुले स्पष्ट बताईदिएको तिनीहरुले थप जनाए।
एकातिर चिया उत्सव अर्कोतिर वगान बन्द आउदैछ सरकारी शोषणको गन्ध
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २७ दिसम्बर| घरी पैसा तिराएर लालूपाते देखाउँछ, घरि हेलिकप्टर देखाएर  पैसा उठाउँछ| यस्तै भएको छ सरकारको चिया अनि पर्यटन महोत्सव| कालेबुङमा उत्सवको नाममा पैसा असुल्ने कार्य त चलिरहेको छ, स्थानीयहरूको रोजीरोटीमा अङ्कुसे पनि लगाइरहेको छ| सूत्रले बताए अनुसार कालेबुङको महोत्सव गर्नको निम्ति ठेकेदार, पसलेहरूबाट लाखौं रुपियॉं असुलिएको छ| सरकारी कार्यक्रममा किन पैसा उठाइयो त? यो प्रश्‍नको उत्तर महकुमा शासकले सार्वजनिक गरेका छैनन्| हिजोदेखि जनमुक्ति पार्कमा फुलेको लालूपाते हेर्न प्रतिव्यक्ति पॉंच रुपियॉं असुल्ने कार्य थालिएको थियो तर आज पुष्प प्रदर्शनीको नाममा रातारात केही अर्किड र क्याक्टसहरू राखेर टार्ने कार्य गरेको देखिएको छ|पर्यटन उत्सव चलिरहेको छ तर बजारमा पर्यटकहरू नै छैनन्| न त पर्यटकहरू छन्, न त महोत्सवमा चिया श्रमिकहरूलाई नै सामेल गरिएको छ|
घाउ टाउकोमा अनि मल्हम नाइटोमा दल्ने कार्य उत्सवको नाममा भइरहेको त स्पष्ट नै छ, उत्सवले चिया श्रमिकहरूको कुनै हीत छैन भन्ने कुराको प्रमाण पानीघट्टा चियाबारी बन्द हुनुले स्पष्ट पारिदिएको छ| यस्तो बगान बन्द गरिएको छ, जहॉं गोरामुमोको बलियो क्षेत्र रहेको छ| बगान बन्द गर्नुको मूल कारण केही देखिएको छैन| श्रमिकहरू अनुसार कम्पनीले कमाईको बेला खोल्ने अनि कमाइ नभएकोबेला बन्द गर्ने खेल अघिदेखि नै गर्दै आइरहेका छन्| एकातिर करोडौं खर्च गरेर उत्सव पालन गरिएको छ अनि उत्सवको नाममा जनता, व्यापारी र ठेकेदारहरूबाट फैसा असुल्ने कार्य भइरहेको छ भने अर्कोतिर श्रमिकहरूको विचल्नी छ| ममता व्यानर्जीको स्वीट्जरल्याण्डमा यस्तो घटनालाई नौलो त मानिएको छैन तर वाम सरकारको अर्को अवतारको रुपमा भने अब राम्रैगरी ममताको सरकारलाई चिन्ने अवसर भने श्रमिकहरूले पाएका छन्| त्यहॉं बगान बन्द भइरहेको छ जहॉं विधानसभा हल्लाउने र बङ्गाली विधायकहरूलाई अंग्रेजीबाट आफ्नो बुद्धि देखाइरहेको हुङ्कार गर्ने विधायकहरू छन्| त्यहॉं बगान बन्द भइरहेको छ, जहॉं नाच्न गाउनको निम्ति सरकारले करोडौं खर्च गरिरहेको छ ती नै श्रमिकहरुको नाममा|
गोर्खा जनमुक्ति मोर्चाका नेता विमल गुरूङको घरबाट पारितिर देखिने तीनवटा चियाबगान त बन्द नै छ अब अर्को पनि थपिएको छ| कम्पनीका मालिकहरूको यस्तो खाले मनपरी त्यतिबेला देखि नै हो जतिबेला कम्पनीहरूको पक्षमा सरकार उभिएको छ| वामफ्रण्टदेखि ममताको सरकारसम्म नै मालिकको पक्षमा जाने सरकारले अहिलेसम्म श्रमिकहरूको हितमा कुनै पनि उल्लेखयोग्य कार्य गरेको देखिएको छैन| एकातिर चिया श्रमिकहरू भोकभोकै रहेको समयमा ममताको सरकारले अर्कोतिर मालिकपक्षलाई पोस्याउन उत्सवको नाममा करौडौंको खर्च गरेकोबाट नै स्पष्ट हुन्छ कि श्रमिकहरूको शोषणमा सरकारी भूमिका नै सर्वोपरी छ| पानीघट्टाको बगान बन्द हुनुमा एक श्रमिक कशोर प्रधानले मोर्चाका युनियनका सदस्यहरू जो बगान प्रवन्धकसित मिलेर काम नगरी हजिरा खाइरहेका छन्, उनीहरू रहेको बताएका छन| तिनले बताए अनुसार कम्पनीले श्रमिकहरूलाई मोठ ७८ लाख रुपियॉं पीएफ दिएको छैन| अन्य आधारभूत सहुलियतको त कुरै छैन| न त अवकास पाउनेलाई तत्कालै ग्राजुटी दिइने कार्य कम्पनीले गरेको छ न त श्रमिकहरूलाई ८ घण्टा काममा लगाउने कार्य नै गरेको छ| मालिकपक्षले श्रमिकहरूप्रति गरेको अन्यायको विरुद्ध किन सरकार बोल्दैन भन्ने प्रश्‍न अहिले तडकारो बनेको छ| अनि यसको जवाब भने सरकारले श्रमिकहरू भोकभोकै रहेको अवस्थामा करोडौं खर्च गरेर शहरेहरूलाई नचाउने कार्य गरेकोबाट नै दिइरहेको सचेतहरूले बुझेका छन्|
अकादमी पुरस्कारमा लबी संस्कारको विरोधको खॉंचो
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २७ दिसम्बर| अकादमी पुरस्कारबारे चलिरहेको विवादको कारण अकादमीको नेपाली भाषा परामर्श समिति अनि दुइजना जुरीमाथि आक्रोश पोख्ने, एकपक्षीय विचार प्रकट गर्ने अनि विषयलाई नकेलाई बठ्याईं लडाउने कार्य साहित्यकारहरूले गरिरहेका छन्| दुइ जुरीले आखिर किन कुनै पनि पुस्तकलाई पुरस्कार योग्य नरहेको कुरा गरिरहेका छन्, यसमाथि बहस गर्ने अनि निचोड निकाल्ने मानसिकताको अभाव त देखिएकै छ, विवाद शुरू भएर पनि अझ पनि परामर्श समितिको नजिक पुग्ने लालसा र कुत्सित मानसिकता बोक्नेहरूले टाउको ठाडो पार्ने राम्रो सुयोग पनि पाएका छन्|
अकादमीको नियम अनुसार पुरस्कार सर्वोत्कृष्ट पुस्तकलाई दिइन्छ| दुइ जुरीले परामर्श समितिले आफ्नो मनोपोलीद्वारा पठाइएका आठ कृतिहरूमा कुनै पनि एकलाई सर्वोत्कृष्ट मान्न सकेनन्| किन भने पुरस्कार परामर्श समितिले पठाएको आठवटामा एउटालाई दिने होइन अकादमीले तोकेको समयसीमामा प्रकाशित सबैभन्दा उत्कृष्ट पुस्तकलाई दिइनुपर्ने नियम अकादमीको छ| दुइ जुरीले अकादमीको निमयलाई अक्षरस् पालन गर्दै सोझै कुनै पनि पुस्तकमा एउटालाई सर्वोत्कृष्ट नरहेको घोषणा गरेर परामर्श समितिलाई गतिलो झापट दिएका छन्| पुस्तकको चयन गर्दा परामर्श समितिका सदस्यहरूको, समितिका सदस्यलाई मन परेको लेखकको कृति छानेर पठाउनु हुँदैन, पुस्तक चयनमा इमान्दार हुनुपर्छ अनि सही पुस्तकहरूलाई सूचीमा राखेर चयन गर्नुपर्छ भन्ने शिक्षा मात्र दुइ जुरीले दिएका छैनन्, परामर्श समितिले गरिरहेको मनोपोलीको पनि खुलासा गरिदिएका छन्| अधिकांश सचेत साहित्यकारहरूले किन दुइ जुरीको कुरालाई सही मानिरहेका छन् अनि किन परामर्श समितिको पक्षमा ती साहित्यकारहरू बोलिरहेका छन्, जो अकादमी मान्यता प्राप्त संस्थाका पुराना खम्बाहरू छन्, यो पनि स्पष्ट भइरहेको छ|
दुइ जुरीको सदस्यता खारेज गर्ने माग उसले गरिरहेको छ, जो परामर्श समितिमा सदस्य रहेका संस्थाहरूमा जडित छन्| अकादमीद्वारा मान्यता प्राप्त संस्थाहरू जसको स्तर अहिलेका साहित्यकारहरूलाई राम्रै गरी थाहा छ| कतिपय साहित्यकारहरूले लबी परम्पराको विरोध गर्नको साटो लबी परम्परा स्थापित गर्ने परामर्श समितिकै पक्षमा बोलेर लबी परम्परा नै सही हो भन्ने कुरामा मोहर ठोकिरहेको देखिएको छ| पुस्तक सर्वोत्कृष्ट हुनुपर्ने भएकोले सही जुरीले परामर्श समितिका सदस्यहरूले मनपराएको कृतिलाई सर्वोत्कृष्ट को लेबल लगाउन सक्दैनन्| अघिल्ला साहित्य एकादमी प्राप्त पुस्तकहरूलाई अघि राखेर सोझै भन्न सकिन्छ कि ती पुस्तकहरू सर्वोत्कृष्ट थिएनन्| यसै कारण अब पुस्तक छान्ने कार्य परामर्श समितिले नै गर्नुपर्ने कुरामा परिवर्तन ल्याइनुपर्ने देखिएको छ| एकातिर जुरीले गरेको निर्णयलाई भूल बताउनेले पुरस्कारको निम्ति चलिरहेको लबीबारे भने मुख खोलेका छैनन्| वास्तवमा विवाद भनेको यही लबीको कारण भएको छनक पाइएको छ| लबी रोक्न अनि सर्वोत्कृष्ट कृतिले साहित्यअकादमी पुरस्कार पाउनुपर्छ भन्ने जुरीको सोंचलाई नकारत्मक लिनु भन्दा पनि धेर लबीको संस्कारस्थापित गर्नेहरूको विरुद्धमा साहित्यकारहरू बोल्नुपर्ने देखिएको छ|
सिलगढीबाट पर्यटक कालेबुङ चढेको छैन आएका पर्यटक पनि अलपत्र
मनोज वोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २६ दिसम्बर| 'भाइ रेशी जानेबाटो कता हो?' चारजना अधवैशे, दुइजना महिला अनि दुइजना केटाकेटीसित उभिएका एक बङ्गाली व्यक्तिले पत्रकारलाई प्रश्‍न गरिरहेका थिए| 'पर्यटन उत्सव चलिरहेको सुनेर कोलकाताबाट आएका थियौं| कालेबुङ त आइपुग्यौं तर कता जाने कता नजाने भयौं| सोंचेको भन्दा फरक कुरा पाइएकोले अलमल्ल पर्‍यौं'-तिनेले थपे| तिनले जोरसित बोलिरहेका थिए किन भने कालेबुङ मोटर स्ट्याण्डको छेवैमा रहेको मेला ग्राउण्डमा पर्यटन उत्सवको माइक जोरले बजिरहेको थियो| कालेबुङमा आज तेस्रो दिन पनि कालेबुङवासीले पर्यटन उत्सव गर्दै मोलाग्राउण्डमा नाचिरहेका छन्| तर पर्यटक भने कालेबुङ उत्रिएर पनि अलपत्र परिरहेका छन्|
महोत्सव पालन गर्ने सरकारी विभागले सरकारी खर्चलाई टुङ्गो लगाउन औपचारिकता मात्र पालन गरिरहेको ती पर्यटकलाई पत्तो नै थिएन| तिनले सोधे 'गाडीहरू पनि छैन, कसरी जान सकिन्छ रेशी?' महोत्सवको हल्लाबाट धोका पाइएको बुझेपछि रेशी पनि नगई कोलकाता नै फर्किने मन बनाएका ती पर्यटकहरूले काउण्टरमा नै रातो मसीले गाडी छैन भनेर लेखेको सूचनापटले अझ निरास पार्‍यो| एकातिर उत्सवले निराश अर्कोतिर गाडीको अभावले समस्या पारेपछि पर्यटक त्यसै पनि विचल्नीमा पर्नु बाहेक अर्को उपाय थिए| कोलकाताबाट परिवार लिएर आएका सुब्रतो रोय अनि प्रतीश मुखर्जी सिलगढी जाने गाडी नभएर अझ हताश बने| पर्यटन उत्सव भएदेखि नै कालेबुङमा गाडीहरूको समस्या शुरू भइसकेको छ| कही जान पनि सही समयमा गाडीहरू नपाउने रोग कालेबुङमा पुरानो रहेकोछ| त्यसैमाथि कुनै उत्सवको बेला अझ वाहनहरूको अभावलाई कालेबुङमा हुने चाखलाग्दो अचम्म मान्न सकिन्छ| आज पनि सिलगढी जाने गाडीहरूको अभावमा यात्रीहरूको बिजोक देखियो| सिलगढी जाने गाडी छैन तर जाने भए १८० तिरेर जान सकिने उपाय उनीहरूलाई चालकहरूले नै बताइदिएको एक यात्रीले बताए|
चालक महासङ्घका अध्यक्ष काजी छिरिङ दोर्जी भोटियासित गाडीको अभावबारे प्रश्‍न गर्दा तिनले मोठ ३६ वटा गाडी सिलगढी चल्ने भए पनि ६ वटा गाडी प्यासेन्जर नभएर कालेबुङ नफर्किएको अनि आज ३० वटा गाडी विहानै गइसकेको अनि कुनै पनि नफर्किएको बताए| पालैसित प्यासेन्जर बोक्ने भएकोले सबै गाडी आफ्नो-आफ्नो पालोमा कालेबुङ आउने गर्छ| हिजोदेखि कालेबुङ आउने यात्री नै नभएकोले मोठ ३६ वटै गाडी सिलगढीमा रहेको भोटियाले बताए| तिनको यस्तो स्पष्टिकरणले केही दिनदेखि अथवा चिया अनि पर्यटन उत्सव भएदेखि नै कुनै पनि पर्यटक कालेबुङ चडेका छैनन् अनि कालेबुङ आएका देशी पर्यटक पनि अलपत्र परिरहेका छन् साथै केवल आफ्नो मनोर्ंजनको निम्ति यो पर्यट्न उत्सव बन्यो भन्ने प्रमाणित मात्रै गरयो जसले सरकारको योजनाहरु किन बिफल हुन्छ भन्ने प्रत्यक्ष प्रमाण पनि दियो|

Tuesday, December 27, 2011

GTA meet called, glare on bill nod - Representatives of Centre, state & Morcha to hold talks in Delhi on January 9....देशभरका गोर्खाहरूबाट मोर्चाले विश्‍वास गुमाएको दाबी मोर्चाले गरेको आन्दोलन, क्षेत्रीय हो भनेर घोषणा गर्नुपर्छ-किरण बीके....चिया अनि पर्यटन उत्सवमा लालूपाते हेर्न पैसा?,,,साहित्य अकादमी पुरस्कारको निम्ति पुस्तकहरूको ग्राउण्ड लिष्ट तयारीमा संस्थाहरूको कुनै भूमिका नरहेको खुलासा

GTA meet called, glare on bill nod - Representatives of Centre, state & Morcha to hold talks in Delhi on January 9.
VIVEK CHHETRI, TT, Darjeeling, Dec. 27: The Centre has convened a meeting of the state government and Gorkha Janmukti Morcha in New Delhi on January 9 to review the progress in the formation of the administrative set-up for the Darjeeling hills.
The meeting has been called at a time Morcha is raising questions on the delay in the formation of the Gorkhaland Territorial Administration. The party is likely to ask the Centre to get the GTA bill signed by the President soon.
Observers say the talks will help convince the Morcha that the Centre is pushing ahead with the formation of the Gorkhaland Territorial Administration.


“The Centre has called a review meeting in New Delhi on January 9. Various issues regarding the GTA will be discussed at the meeting,” said Roshan Giri, the general secretary of the Morcha.He refused to divulge the issues that would be discussed at the meeting.
>However, Morcha sources, said the party would raise two issues at the talks: first, delay in the assent to the GTA bill by the President and second, the likely failure of the 10-member territorial committee to submit its report on time.
“Before the President gives her assent to the bill, many formalities have to be completed. One such formality is that the Union government must give its clearance for the transfer of all departments to the new body. Some clearances have been obtained, while the process is on to clear the transfer of other departments to the GTA. The party definitely wants this process to be expedited,” said a party source.
The meeting is likely to be attended by Bengal home secretary G.D. Gautama and additional secretary in the Union ministry of home affairs B. Bahamati. The Morcha will be represented by Giri among other leaders.
The slow progress being made by the high-powered committed formed to look into the territorial jurisdiction of the new body is also a matter of concern for the Morcha.
The panel that was formed in August 2011 was expected to submit its report by February next year. It has been mandated to look into the Morcha’s demand for the inclusion of 398 mouzas in the Terai and the Dooars that the party claims are dominated by the Gorkha-speaking people in the GTA. The deadline is unlikely to be met with the committee yet to make much headway.
“The committee is finding it difficult to move forward in the absence of a census report based on ethnic lines. The director of census has been asked to work on this aspect, but the official is probably finding it difficult to compile the report. As things stand now, the committee is being forced to rely on the 2001 census findings as the 2011 report is not yet complete,” said the source.
The territorial committee is scheduled to sit for another round of meeting in Calcutta on January 15.
Observers believe the Centre has probably called the meeting to ensure that the party does not get a feeling that the Union government is simply sitting idle on the creation of the new set up.
“The government probably wants to convey a message that it is working towards setting up the new body. But at the same time, it wants to tell the Morcha that certain formalities have to be completed before the new body is set up,” said an observer.
This is the second review meeting to be attended by the Centre, state and the Morcha — the three signatories to the memorandum of understanding on the GTA.
At the previous meeting in Calcutta on September 12, it was decided that the state government would arrange for detailed discussions among its departments so that an administrative complex could be set up in Darjeeling.
“It was also decided to open up branches of the School Service Commission and offices of the Regional Provident Fund in the hills. The next meeting will review of there has been any progress in the implementation of the decisions,” said a source.

गोजमुमोले राष्ट्रिय स्तरमा जनाधार गुमाउँदैछ – किरण बीके
डी के वाइबा, कालिमन्युज, कालेबुङ, २६ दिसम्बर| छुट्टै राज्य गोर्खाल्याण्डको आन्दोलन राष्ट्रिय स्तरमा गर्ने गोजमुमोले घोषणा गरेपछि मोर्चालाई हरियाणा, दिल्लीमा सहयोग गर्ने हाल मोर्चबाट निष्काशित हरियाणा शाखाका अध्यक्ष किरण बीकेले आज मोर्चाकै खोईरो खने। तिनले मोर्चाका प्रवक्ता डा हर्क बहादुर छेत्रीको बयानमा प्रतिक्रिय गर्दा आफुलाई पार्टीबाट निकालेको बताउँदै मोर्चाले राष्ट्रिय स्तरमा जनाधार गुमाईरहेको दाबी गरे।

जीटीए छुट्टै राज्य जतिकै हो| पहाडमा यसले गोर्खाल्याण्ले जतिकै बिकाश गरेर मोर्चाले देखाउँनेछ| पहाडको बिकासमा सरकाले सानीआमाको व्यवहार गरेको थियो अब मोर्चाले जीटीए मार्फत बिकासको मूल फुटाउँनेछ' डा. हर्कबहादुर छेत्रीले ११ जुनको दिन यसो भनेका थिए। उक्त बिषयमा पत्रकारहरुले सोद्धा तिनले जनतालाई पानी, बाटो, बिजुलीको कुरा उठएर मोर्चाले आन्दोलन गरेको भए आउँने थिएन भन्दै जनतालाई एक साथ ल्याउँन मोर्चाले गोर्खाल्याण्डको मुद्दा अघि सारेको थियो भनि जनाएका थिए। उक्त कुरा ११ जुनको दिन पत्र पत्रिकामा छापिए पछि मोर्चालाई राष्ट्रियस्तरमा सहयोग गर्दै आइरहेका मोर्चा कै सङ्गठनहरूलाई ठूलो धक्कालागेको थियो। यस सम्बन्धमा हरियाणा मोर्चा अध्यक्षले केन्द्रिय नेताको वयानलाई राखेर शाखामा छलफल गरेको बताउँदै यो बाहिर राज्यहरुमा मोर्चालाई सहयोग गर्ने मोर्चाकै भातृ संगठनहरुले बिरोध गरेको आज हरियाणा मोर्चा अध्यक्ष किरण बीकेले पत्रकारहरुलाई जनाए। मोर्चा केन्द्रिय नेतृत्वलाई डा. छेत्रीको वयानले दार्जीलिङ बाहिरका गोर्खाहरूलाई मर्माहत तुल्याएको अनि यस्तो वयान मुद्दा विरोधी हो भन्ने बुझेर विद्रोह गर्ने वित्तिकै मोर्चा महासचिव रोशन गिरीले हरियाणा मोर्चा अध्यक्ष किरण बीकेलाई दलबाट निस्कासित गरेको पनि तिनले पत्रकारहरुलाई स्पष्ट पारे।
दार्जीलिङ अनि तराई डुवर्सको भ्रमणमा आएका किरण बीकेले आज एक पत्रकार सम्मेलन राख्दै मोर्चाले छुट्टै राज्यको नाममा आन्दोलनलाई क्षेत्रीयकरण गरेपछि राष्ट्रियस्तरबाट गोर्खाहरूको समर्थन गुमाइसकेको पनि स्पष्ट पारेका छन जो बोल्न सक्दैनन् अनि जसले राष्ट्रिय मुद्दाको सवाललाई विथोल्न सक्ने मोर्चाको केन्द्रिय समितिको कुनै पनि वयानले दार्जीलिङ बाहिरका गोर्खाहरूलाई पार्ने प्रभावको विरोध गर्न सक्दैनन् उसैलाई मात्र मोर्चाले माया गरेर पार्टीमा राखेको मात्र होइन जो पनि मुद्दाको हितमा बोल्छ उसलाई दल निकाला गर्ने प्रवृति मोर्चामा रहेको कुरा पनि किरण बीकेले खुलासा गरेका छन् ।
मोर्चाले राष्ट्रिय आन्दोलन दिल्लीबाट आफूहरूले मोर्चालाई देशभरि स्थापित गर्ने कार्य गरेको भए पनि मोर्चाले आन्दोलनको निचोडलाई क्षेत्रीय समाधानसित जोडेर देशभरिका गोर्खाहरूको आस्थामाथि अनि किन यस्तो गरियो भनेर प्रश्‍न गर्नेहरूलाई पार्टीबाट निकालिएको बताउँदै बीकले पार्टी विरोधी हुनु ठूलो कुरा होइन तर मुद्दा भन्दा ठूलो पार्टी होइन भनि जनाएका छन्। तिनले डा छेत्रीको बयानले देशभरिका गोर्खाहरुलाई आघात पुगेको दाबी गर्दै आफुहरुले मुद्दालाई गम्भिरतापुर्वक लिएको कारण पार्टीलाई प्रश्न गर्दा पार्टी बिरोधिको संज्ञा दिएको थप बताए। तिनले मोर्चाले जीटीए थाप्दा वा नथाप्दा आफुहरुलाई कुनै सरोकार नरहेको जनाउँदै यदि यसैको निम्ति आन्दोलन गरेको हो भने राष्ट्रिय स्तरमा मोर्चाको आन्दोलन क्षेत्रीय आन्दोलन थियो भनेर घोषणा गर्नुपर्ने माग गरे।
मोर्चाले आन्दोलनलाई क्षेत्रीय रहेको घोषणा गरेमा देशभरिका गोर्खाहरूलाई केही भन्नु रहने छैनन् तर जबसम्म राष्ट्रिय आन्दोलन भन्छ तबसम्म देशभरिका गोर्खाहरूले मोर्चाको हरेक निर्णयमा हस्तक्षेप गर्ने छ भनि थप बताएमोर्चाले गोर्खाल्याण्डको आन्दोलनलाई शुरुमा राष्ट्रिय आन्दोलन बताएर ख्षेत्रीय समाधानमा सम्झौता गर्नु देशँभरिका गोर्काहरुलाई धपोका दिनु रहेको थप किरण बीकेले जनाए।
मोर्चालाई सहि सुझाव दिंदा आफुहरुलाई पार्टीबाट नै निष्काशन गरेको बताउँदै बिगतका दिनहरुको भुलहरुलाई हेरेर आन्दोलन अघि बढाउँन मोर्चाले काम गर्नको साटो क्षेत्रीय समाधानमा लाग्नु महाभुल रहेको तिनले दाबी गरे। तिनले हाल गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स र क्रामाकपाले गरिरहेको गोर्खाल्याण्डको आन्दोलन समय सापेक्ष रहेको बताउँ आन्दोलनकारीहरुले पहिला रणनीति तयार पार्नु पर्ने सुझाव राख्दै मोर्चाको कुनै रणनीति नै नभएको पनि जनाए। गोजमुमोले जीटीएमा सम्झौता गरेपछि मुख्यमन्त्री ममता ब्यानर्जीले गोर्खाहरुको समस्या समाधान भयो भनेर घोषणा गर्दा त्यसको तत्काल बिरोध गर्नु पर्ने थियो भनि जनाए। आफुलाई बुद्धिजीवि हूँ भन्नेहरु त्यस समय किन मौन बसे भन्ने प्रश्न गर्दै गोर्खाहरुको समस्या केवल अलग राज्यले मात्र हुने दाबी किरण बीकेले गरेका छन्। मोर्चाले जीटीएमा सम्झौता गरेको कारण देश भरिका गोर्खाहरुलाई आघात पुगेको दाबी गर्दै अब गोर्खाल्याण्डको कुरा गर्दा सबैले सोझै बिश्वास नगर्ने अवस्था सृजना भएको तिनले जनाए।
देशभरका गोर्खाहरूबाट मोर्चाले विश्‍वास गुमाएको दाबी
मोर्चाले गरेको आन्दोलन, क्षेत्रीय हो भनेर घोषणा गर्नुपर्छ-किरण बीके

मनोज वोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २६ दिसम्बर|'पैसा नै चिन्हारी हो| जीटीए नै ८० प्रतिशत छुट्टै राज्य हो'-डा. हर्कबहादुर छेत्रीले भने| जीटीए नै ल्याउने भएदेखि किन छुट्टै राज्यको आन्दोलन भनियो त? तिनलाई लगत्तै पत्रकारले सोधे| जवाबमा डा. छेत्रीले भने- 'पानीको निम्ति भनेको भए जनता मोर्चामा आउने थिएनन्| नोकरीको निम्ति भनेको भए समर्थन हुने थिएन| बिजुलीको निम्ति भनेको भए मोर्चामा जनता आउने थिएनन्| यस कारण  गोर्खाल्याण्ड त भन्ने पर्‍यो नी|'
११ जुनको दिन डा. छेत्रीको यो वयान मीडियामा आउने वित्तिकै मोर्चालाई राष्ट्रियस्तरमा सहयोग गर्दै आइरहेका मोर्चा कै सङ्गठनहरूलाई ठूलो धक्का लाग्यो| तत्कालै'हामीलाई केवल उनीहरूको स्वार्थको निम्ति प्रयोग गरिएको रहेछ' भन्ने सम्बन्धमा  हरियाणा मोर्चा अध्यक्षले केन्द्रिय नेताको वयानलाई राखेर शाखामा छलफल गरे| मोर्चा केन्द्रिय नेतृत्वलाई डा. छेत्रीको वयानले दार्जीलिङ बाहिरका गोर्खाहरूलाई मर्माहत तुल्याएको अनि यस्तो वयान मुद्दा विरोधी हो भन्ने बुझेर विद्रोह गर्ने वित्तिकै मोर्चा महासचिव रोशन गिरीले हरियाणा मोर्चा अध्यक्ष किरण बीकेलाई दलबाट निस्कासित गरे| यो कुरालाई आज किरण बीकेले स्पष्ट पारेका छन्| दार्जीलिङ अनि तराई डुवर्सको भ्रमणमा आएका किरण बीकेले आज एक पत्रकार सम्मेलन राख्दै मोर्चाले छुट्टै राज्यको नाममा आन्दोलनलाई क्षेत्रीयकरण गरेपछि राष्ट्रियस्तरबाट गोर्खाहरूको समर्थन गुमाइसकेको पनि स्पष्ट पारेका छन्|
जो बोल्न सक्दैनन् अनि जसले राष्ट्रिय मुद्दाको सवाललाई विथोल्न सक्ने मोर्चाको केन्द्रिय समितिको कुनै पनि वयानले दार्जीलिङ बाहिरका गोर्खाहरूलाई पार्ने प्रभावको विरोध गर्न सक्दैनन्, उसैलाई मात्र मोर्चाले माया गरेर पार्टीमा राखेको मात्र होइन जो पनि मुद्दाको हितमा बोल्छ उसलाई दल निकाला गर्ने प्रवृति मोर्चामा रहेको कुरा पनि किरण बीकेले खुलाएका छन्| मोर्चाले राष्ट्रिय आन्दोलन भनेकैले  दिल्लीबाट आफूहरूले मोर्चालाई देशभरि स्थापित गर्ने कार्य गरेको भए पनि मोर्चाले आन्दोलनको निचोडलाई क्षेत्रीय समाधानसित जोडेर देशभरिका गोर्खाहरूको आस्थामाथि कुठराघात गरेको अनि किन यस्तो गरियो भनेर प्रश्‍न गर्नेहरूलाई पार्टीबाट निकालिएको बताउँदै बीकले भने, पार्टी विरोधी हुनु ठूलो कुरा होइन तर मुद्दा भन्दा ठूलो पार्टी होइन| हामीले मुद्दाको पक्षमा पार्टीमा सवाल उठाएका थियौं| किन मुद्दालाई मात्र होइन देशभरि छरिएका शाखाहरूको विश्‍वासमाथि कुठराघाट हुने वयान केन्द्रिय समितिबाट आइरहेको छ भन्नेबारे सचेत भएर कुरा उठाएका थियौं| तर त्यो पार्टी कस्तो पार्टी हो जसले आन्दोलनलाई संकुचित मात्र गरेन, देशभरिका गोर्खाहरूको आकांक्षासित पनि खेलवाड गर्छ|
तिनले अझ भने, मोर्चाले जीटीए थापुन् वा नथापुन्, हामीलाई केही भन्नु छैन| तर थाप्छ भने मोर्चाले आफ्नो आन्दोलनलाई क्षेत्रीय आन्दोलन थियो भनेर राष्ट्रियसतरमा घोषणा गर्नुपर्छ| मोर्चाले आन्दोलनलाई क्षेत्रीय रहेको घोषणा गरेमा देशभरिका गोर्खाहरूलाई केही भन्नु रहने छैनन् तर जबसम्म राष्ट्रिय आन्दोलन भन्छ तबसम्म देशभरिका गोर्खाहरूले मोर्चाको हरेक निर्णयमा हस्तक्षेप गर्ने छ| तिनी अनुसार शुरूमा नै मोर्चाले गरेको आन्दोलन क्षेत्रीय हो भन्नु पर्थ्यो तर राष्ट्रिय भन्यो| राष्ट्रिय भनेर आन्दोलनलाई क्षेत्रीय समाधानसित जोडेर टुङ्गायो| यस्तो हुनु देशभरिका गोर्खाहरूसित विश्‍वासघात गर्नु हो| राष्ट्रिय मुद्दालाई क्षेत्रीयकरण गर्नु नै देशभरिका गोर्खाहरूको निम्ति धोका हो| तिनले भने, मोर्चासित कुनै पनि योजना छैन|
छुट्टै राज्य प्राप्त गर्नुको निम्ति अघिल्ला जम्मै आन्दोलनको समीक्षा गरिनुपर्छ| समीक्षाले भावी रणनीति तयार पार्ने सूत्र दिन्छ| अघिल्ला जम्मै भूलहरूले, छुट्टै राज्य अहिलेम्म हुन नसक्नुको जम्मै कारणहरूले छुट्टै राज्यको अथवा देशभरिका गोर्खाहरूको राजनैतिक सुरक्षा अनि चिह्नारीको सवाललाई तर्कसङ्गत बनाउँछ| प्राप्तिको रणनीति दिन्छ| मोर्चालाई यही सुझाव हामीले दिएका हौं तर हामीलाई नै निष्कासित गरियो| यसैबाट बुझिन्छ मोर्चाको खास नियत| बीकेले अझ स्पष्टसित भने, समस्या दुइथरी छन्| राष्ट्रिय र क्षेत्रीय| दुवै समस्यालाई छुट्याएर रणनीति तयार पार्नुपर्छ| आन्दोलन भनेको क्षेत्रीय समस्या होइन| 

छुट्टै राज्यको मुद्दा वास्तवमा नै समस्या होइन| यो मुद्दा समाधान हो| समाधानको मार्गमा के के समस्याहरू छन्, त्यो केलाउने योजना र नीति पार्टीमा हुनुपर्छ| यही कुरा मोर्चामा छैन| गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स अनि क्रामाकपाले गरेको दिल्ली कार्यक्रम समय सापेक्ष रहेको बताउँदै तिनले भने, जुनै पनि सङ्गठनले समस्यालाई केलाउनुपर्छ| तय गर्नुपर्छ राष्ट्रिय शक्ति क्षेत्रीय समस्याको निम्ति खर्च गर्ने कि राष्ट्रिय समस्याको निम्ति| यहॉं क्षेत्रीय समाधानको निम्ति राष्ट्रिय शक्तिको दुरुपयोग भइरहेको छ|
बिना समीक्षा कुनै पनि आन्दोलनको निचोड आउने छैन| तिनले मोर्चाले दिएको धोकाको कारण देशभरिका गोर्खाहरू तर्सिएको बताउँदै अब कुनै पनि सङ्गठनले राष्ट्रियस्तरमा आन्दोलन गर्दा अन्य राज्यका गोर्खाहरूको आकांक्षा सोधेर अनि उनीहरूको मतऐक्यता लिएर नै आन्दोलन गर्नुपर्ने पनि बीकेले बताएका छन्| तिनले भने, मोर्चाले कहिले पनि अन्य राज्यका गोर्खाहरूलाई सोध्ने कार्य गरेन कि उनीहरू के चहान्छन्| देशका कुनै पनि गोर्खा अन्धोभक्त हुन सक्दैनन्| अबका युवाहरू शिक्षित छन् अनि शिक्षित कार्यव्यवहार नभएका कुनै पनि आन्दोलन इमान्दार हुन सक्दैन| तिनले मुख्यमन्त्री ममता व्यनर्जीले 'अब गोर्खाहरूको समस्याको समाधान जीटीएले गर्‍यो' भनेर राष्ट्रियस्तरमा नै घोषणा गर्दा मोर्चाका नेताहरू मौन रहेको बताउँदै भने, होइन, गोर्खाहरूको समस्याको समाधान भइसकेको छैन|
जीटीए त क्षेत्रीय समाधान हो| गोर्खाल्याण्डको आन्दोलन सकिएको छैन भनेर बोल्नुपर्ने थियो| बुद्धिमानी कुरा गर्छु भनेर घोषणा गर्नेहरूले पहाडको तीनकुनामा बोलेर हुँदैन बोल्नु पर्ने ठाउँमा बोल्नुपर्थ्यो| यसैले बुझियो मोर्चाको राष्ट्रिय भनिएको आन्दोलन क्षेत्रीय समाधानले समाप्त गर्‍यो| यसलाई देशभरिका गोर्खाहरूले ऐतिहासिक धोका मानेको छ| युवामोर्चाले गरिरहेको आन्दोलनप्रति टिप्पणी गर्दै तिनले भने, कुनै कार्य योजना विना नै आन्दोलनको घोषणा गर्नु फेरि पनि जनतालाई ठग्नु हो| आन्दोलन कसरी गर्नुपर्छ, आन्दोलन के को निम्ति गर्नुपर्छ, किन गर्नुपर्छ, आन्दोलन गर्नको निम्ति कस्ता शक्ति र नीतिहरूको अनिवार्यता छ भन्ने कुरा नै तय नगरी आन्दोलन गर्छौं भन्नु शिक्षित युवाहरूको निम्ति बुद्दिसम्मत कुरा होइन|
चिया अनि पर्यटन उत्सवमा लालूपाते हेर्न पैसा?

मनोज वोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २६ दिसम्बर| कालेबुङमा भइरहेको चिया अनि पर्यटन उत्सव पैसा असुल्ने उत्सव बनेको छ| आज यस्तो घटना देखियो जसले सचेतहरूलाई अचम्मै गरी विस्मातमा पारिदिएको छ| किन भने घरघरको आँगनतिर ढकमक्कै फुलिरहेको लालूपाते फूल  हेर्न उत्सव समितिले पैसा तोकेको छ| घटना कस्तो देखियो भने उत्सव आयोजना पक्षबाट जनमुक्ति पार्कको गेटमा पुष्प प्रदर्शनी लेखेको बोर्ड टॉंगेको छ तर प्रदर्शनीमा भने कुनै पनि फूल राखिएको छैन तर पार्कमा पस्नको निम्ति प्रतिव्यक्ति पॉंच रुपियॉं तिर्नु पर्छ| पर्यटन उत्सवको लोगो रहेको पॉंच रुपियॉंको टिकट काटेर पार्कभित्र पस्नेले पार्कमा प्रत्येकवर्ष फुल्दै आइरहेको त्यही लालूपाते बाहेक केही देख्ने छैनन्| 
सधैँ देखिरहेको पार्कको लालूपाते हेर्नको निम्ति पॉंच रुपियॉं? दागोपापको पार्क्स एण्ड गार्डन विभागले उहिल्यैदेखि लत्याउँदै आइरहेको अनि नगरका वरिष्ट नागरिकहरूको प्रतिदिनको निःशुल्क सेवाको कारण अहिलेसम्म व्यवस्थित रहेको जनमुक्ति पार्कलाई न त जनमुक्ति जोडिएको पार्टीले नै छड्के आँखाले हेर्‍यो न त निकायले नै देख्यो तर उत्सवको नाममा फूल विनाको फूल प्रदर्शनी-को बोर्ड झुण्डाएर पैसा असुल्ने राम्रो मौका भने उत्सव गर्ने विभागले राम्रैगरी देखेको छ| सोझा फूलप्रेमीहरूलाई ठग्ने कार्य त गरेको नै छ उत्सवको वहानामा अरुबेेला पत्तो नदिने निकाय र व्यक्तिहरूले पैसा असुल्ने भॉंडोकोरुपमा पनि राम्रै गरी प्रयोगमा ल्याएको देखिएको छ|  हर्टिकल्चर सोसाइटीले निःशुल्करुपले अहिले पार्कमा फूलहरू रोपिदिएको छ, त्यसैलाई देखाएर उत्सव कमिटीले जनतालाई ठगिरहेको छ| 
सॉंच्चैमा फूलहरूको प्रदर्शनी गरिएको भए पनि ठगेको होइन भन्न सकिन्थ्यो तर बोर्डमा प्रदर्शनी लेखेर, कुनै प्रदर्शनीबिना, केवल लालूपाते देखाएर प्रतिव्यक्ति पॉंच रुपियॉं उठाउनु उदेकको घटना भएको छ| सूत्रले बताए अनुसार सात लाख रुपियॉंको लागतमा उत्सव चलिरहेको छ| जसबाट फूल प्रदर्शनीमा पनि खर्च गरिनुपर्ने मात्र होइन पार्कलाई रमणीय पनि बनाइनुपर्ने हो| झालाकझिलिक गर्ने विजुली जोडेको बाहेक कुनै पनि कार्य पार्कमा गरिएको छैन| सात लाखबाट गरिएको उत्सवको वहानामा जनताबाट पैसा ठग्ने कार्य विभागले नै गरिरहेको छ| मोर्चाका कालेबुङ सचिव समेत लागेर भइरहेको उत्सवमा देखिएको यस्तो देखादेखि ठग्ने कार्यबारे प्रश्‍न गर्दा शुभ प्रधानले पार्कलाई व्यवस्थित गर्नको निम्ति खर्च चाहिने भएकोले टिकट राखिएको बताए| तिनले जे बताए पनि फूल विनैको प्रदर्शनीको नाममा पैसा असुल्ने कार्य भने युक्तिसङ्गत देखिएन| अर्कोतिर यसै उत्सवको नाममा हजारौं रुपियॉं उठाइने कार्य भइरहेको पनि संकेत पाइएको छ| त्यसको पनि विस्तारै खुलासा हुनसक्ने पनि संकेत पाइएको छ|
साहित्य अकादमी पुरस्कारको निम्ति पुस्तकहरूको ग्राउण्ड लिष्ट तयारीमा संस्थाहरूको कुनै भूमिका नरहेको खुलासा
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, २६ दिसम्बर| दुइ जुरी डा.घनश्याम नेपाल अनि डा.राजेन्द्र भण्डारीले जुन साहस देखाएर अकादमी नेपाली भाषा परामर्श समितिभित्र लविङ खेलको उद्घाटन गरिदिएको छ, त्यसको विवादले सेलाउने नाम लिएको छैन| परामर्श समितिले विस्तारै शक्ति प्रदर्शन शुरू गरेको छ भने अधिकांश साहित्यकारहरू भने राम्रो कुराको थालनी भएको अनि यसले पुरस्कारको निम्ति पुस्तक चयनमा भइरहेको लविङखेल र साहित्यिक भ्रष्टचारालाई रोक्दै भ्रष्टचारी र लविङको परम्परा स्थापित गरेर नेपाली साहित्यको बद्नाम गर्नेहरू विरुद्ध संयुक्त आवाज उठ्न पर्ने कुरा चलिरहेको छ| 

पुरस्कारको चयन प्रणालीमा अकादमीद्वारा मान्यताप्राप्त ६ वटा संस्थाहरूको पनि भूमिका रहेको कुरा परामर्श समिति अनि साहित्यकारहरुले बताइरहेको छ तर आज कालेबुङ नेपाली साहित्य अध्ययन समितिले भने वास्तविकता अर्कै रहेको कुरा खुलाएको छ| अगमसिंह गिरी कार्यक्रममा समितिका सचिव बीबी शर्माले भने, उत्कृष्ट पुस्तक छनौटको निम्ति अहिले ६ वटा अकादमीबाट मान्यता प्राप्त साहित्यिक संस्थाहरूको पनि भूमिका रहेको कुरा सुनिँदै आइरहेको छ| नेपाली साहित्य अध्ययन समिति पनि अकादमीद्वारा मान्यता प्राप्त संस्था हो| यसकारण यसको स्पष्टिकरण दिन अनिवार्य छ| 
वास्तवमा धेरैवर्षदेखि यी संस्थाहरूलाई पुस्तक चयन गर्ने प्रक्रियाबाट बाहिर राखिएको छ| पहिले संस्थाहरूले राम्रो पुस्तक सिफारिस गर्नुपर्थ्यो तर अहिले त्यस्तो छैन| धेरै वर्ष भयो संस्थाहरूलाई यस्तो दायित्व दिइएको छैन| यसपल्ट पनि कुनै पनि संस्थाको सहभागिता पुस्तक छनौटमा थिएन| यो सिस्टम बन्द गरिएको छ| तिनले अझ भने, विवाद नहुनु पर्थ्यो| विवाद हुनु दुःखको कुरा हो| तर विवादको कारण चयन पद्धति ठीक नहुनु हो कि भन्ने शंका उठ्नसक्छ| नेपाली साहित्य अध्ययन समितिले यसैकारण पुस्तक चयन पद्धति परिवर्तन हुनुपर्ने माग गर्दै आइरहेको हो| अब यो विवादपछि अकादमीले पुस्तक छनौट पद्धतिमा परिवर्तन ल्याउँछ कि भन्ने लागेको छ|

Monday, December 26, 2011

Glimpses of Kalimpong Tea & Tourism Festival that started today at Kalimpong.

चिया अनि पर्यटन उत्सवको पहिलो दिन कालेबुङका केही झलकहरु ...
Photo :D.K. Waiba 
Glimpses of Kalimpong Tea and Tourism Festival that started today at Kalimpong
Photo: Samiran Paul
Photos: Samten Kabo

पर्यटन उत्सवमा डुब्यो कालेबुङ पवनहंशको फूल बर्साइ अनि मधिसे रिक्सा बन्यो मुख्य आकर्षण...चिया अनि पर्यटन उत्सव बगानको दुःखमा शहरको नाचगान ....चिया अनि पर्यटन उत्सव आन्दोलनबाट जनताको ध्यान हटाउने चाल-गक्रायुमो

पर्यटन उत्सवमा डुब्यो कालेबुङ पवनहंशको फूल बर्साइ अनि मधिसे रिक्सा बन्यो मुख्य आकर्षण
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 26 दिसम्बर। आजदेखि कालेबुङमा शुरू भएको चारदिने चिया अनि पर्यटन उत्सवको प्रथम दिन कार्यक्रममा हवाइजहाज पवनहंशको फूल बर्साइ अनि मधिसे रिक्सा मुख्य आकर्षण बन्यो। पहाडमा मधिसे रिक्सामा चडेर नानीहरूले नगर परिक्रमा गर्नु कालेबुङवासीको निम्ति नौलो अनुभव रह्यो। कार्यक्रम अवधी हवाइजहाज पवनहंशले आकाशबाट फूल बर्साउदा झनै कार्यक्रमको रौनकता बढेको थियो। यसबाहेक पनि आज सोही पवनहंशमा नै धेरैले 10 मिनटको कालेबुङ नगर परिक्रमा गर्ने सुयोग पाए। जिल्ला प्रशासनको तत्परतामा दार्जीलिङमा 20 देखि 5 दिसम्बरसम्म चल्ने यस चिया अनि पर्यटन उत्सव आजदेखि कालेबुङमा शुरू भएर 29 दिसम्बरमा समापन हुने भएको छ।

Photo: Mani Tamang
आज प्रथम दिनको कार्यक्रममा मुख्य अतिथि 27 माउण्टेन डिभिजनका मेजर जेनरल बबी म्येथ्यु रहेका थिए भने जिल्लापाल सौमित्र मोहन विशिष्ट अतिथिको रूपमा उपस्थित थिए। स्थानीय थाना डॉंडा परिसरमा मख्य अतिथिले झण्डा फहराएपछि नगरमा विभिन्न प्रदर्शनीहरूको आयोजना गरिएको थियो।  प्रदर्शनीमा झॉंकीसँगै जादुगर, रिक्सा, घोडा, शान्ताक्लज, इस्नो लायन, चार्ली च्याप्लिन, लम्बु, मिक्की माउस आदि रहेको थियो। सोही प्रदर्शनीअवधी विभिन्न सम्प्रदायका मानिसहरूले आ-आफ्ने वेशभूसा, बाजागाजाहरूसँगै नॉंच्दै-गाउँदै निस्केको झॉंकी प्रदर्शनीसँगै आर्मी पेरेडले अझ कार्यक्रमलाई आकर्षक बनाएको थियो। पर्यटन उत्सवको निम्ति श्रृंगारिएको जनमुक्ति पार्क अनि कुरकुटी हाउसको आयोजनामा रोरिकको चित्रकला प्रदर्शनीको पनि आज मुख्य अतिथिले उद्घाटन गरे। यसरी नै मेलाटारमा गुन्द्रिबजार, फोटो अनि कला प्रदर्शनी, बन विभागको प्रदर्शनी, हस्तकला, सांस्कृतिक खानपान आदि पनि राखिएको छ।  
Photo: Mani Tamang
आज अपरान्ह मेलाटारमा विभिन्न सम्प्रदायहरूले सांस्कृतिक कार्यक्रम प्रस्तुत गरे भने बेलुकी स्थानीय रिभुलेशनरी व्याण्डले साङ्गीतिक कार्यक्रम प्रस्तुत गरे। मेलाटारमा सम्पन्न कार्यक्रमअवधी सम्बोधन गर्दै मुख्य अतिथि मेजर जेनरल बबी म्येथ्युले भने, कालेबुङ एक सुन्दर हिल स्टेशन रहेछ। यहॉं हेर्न लायकको धेरै ठाउँहरू रहेको छ, मानिसहरू राम्रा रहेछन्‌, स्त्रीहरू  औधी सुन्दर छन्‌, कालेबुङमा पर्यटकहरू आउनसक्ने थुप्रै सम्भावना रहेको छ। यति हुँदाहुँदै पनि कालेबुङलाई किन  पर्यटनको मुख्य केन्द्र बनाउन सकिरहेको छैन। विभागसँगै जनताले पनि जागरूकता देखाए कालेबुङ अवश्य पनि एक सुन्दर पर्यटकीय स्थलको रूपमा स्थापित हुने पनि तिनले बताए। तिनले अन्तमा भने, यदि कालेबुङलाई प्रशिद्ध पर्यटकीय स्थलको रूपमा स्थापित गर्न नसके, भगवानले भन्नेछ, मेलै कालेबुङलाई यति सुन्दर बनाएर पनि त्यसको कदर भएन। गोवामा जस्तो पर्यटक उत्सव आगामी दिनमा कालेबुङले पनि गर्नसक्नुपर्छ भन्ने तिनले सुझाउ राख्दै आजदेखि कालेबुङमा पर्यटक उत्सव शुरू भएको औपचारिक घोषणा गरे। 
यसरी नै आयोजक पक्षको सभापतिको पक्षबाट बोल्दै महकुमा अधिकारी एलएन शेर्पाले कोशिशले नै समाजमा परिवर्तन ल्याउन सकिने बताउँदै भने, पर्यटकहरूलाई पहाड भित्राउन जेसुकै होस्‌ कोशिश अवश्य गर्नुपर्छ विभागले मात्र गरेर हुँदैन  सर्वसाधारणले पनि साथ दिनु जरूरी छ। चित्त ठूलो राख्नुपर्छ, पर्यटन भित्राउने बलिया प्रस्तावहरू मानिसहरूले हामीलाई दिनपर्छ। पर्यटकहरू पहाड भित्रिँदा विभागलाई मात्र फाइदा नहुने बताउँदै होटल मालिक, व्यवसाय, चालक लगायत सर्वसाधरणलाई प्रत्यक्ष अथवा परोक्ष रूपमा लाभ हुने पनि अधिकारीले बताउँदै कार्यक्रम सफलिभूत भएकोमा तिनले सबैप्रति आभार प्रकट गरे। 
चिया अनि पर्यटन उत्सव बगानको दुःखमा शहरको नाचगान
Photo: Mani Tamang
मनोज वोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 26 दिसम्बर। कुनै पनि चिया श्रमिकहरू अनि विदेशी पर्यटकहरूको विना संलग्नता कालेबुङमा चिया अनि पर्यटन उत्सव शुरू भयो। कालेबुङ महकुमामा चारवटा चियाबारी छन्‌। सामसिङ, कुमाई, मिशनहिल अनि सामावियोङ तर यी चारवटामा कुनै पनि चियाबारीका श्रमिकहरूको संलग्नता चिया अनि पर्यटन उत्सवमा थिएन न त विदेशी पर्यटकहरूकै संलग्नता थियो। कालेबुङका स्थानीय मानिसहरूको उपस्थितिमा नै उत्सव त भयो तर स्थानीय मानिसहरूले नौलो कुनै पनि प्रस्तुति देख्न पाएनन्‌। हेलिकप्टरबाट फूल छर्ने कार्यक्रम हेर्न मात्र मानिसहरूको घुँइचो लागेको थियो। जुन उद्देश्यले उत्सव गरियो त्यसले आखिरमा कसैलाई पनि फाइदा नपुग्ने देखियो।
होटलहरूमा केही स्वदेशी पर्यटकहरूले बुकिङ गरेको भए पनि उनीहरूबाट खासै लाभ कालेबुङवासीलाई छैन किन भने उनीहरू सीमित लक्ष्य र केवल मनोरञ्जनको निम्ति आउने भएकोले उनीहरूबाट न त बजार तातिने गरेको छ न त कालेबुङका वाहन चालकहरूले नै पर्यटक घुमाउन पाइरहेका छन्‌। यो उत्सवले चार दिन 12 हजार चालकहरूको रोजीरोटीमा ताला लगाउने छ। तलैबाट वाहन लिएर आउने, तलैबाट खाने कुरा लिएर आउने अनि होटलमा बसेर दृश्यलोकन गरेर मात्र फर्किने पर्यटकहरू मात्र कालेबुङ आउने गरेका छन्‌। किन भने सरकारले अहिलेसम्म कालेबुङको पर्यटन उत्थानको निम्ति कुनै पनि पर्यटनस्थलको विकासको निम्ति खर्च गरेको छैन। खर्च गरेको छ भने नाचगानको निम्ति मात्र। छुट्टै राज्य हुँदैन भनेर घोषणा गर्दा नाचगान गर्नेहरूको निम्ति पर्यटन उत्सव पनि नाचगानको गतिलो मञ्च बनेको देखिएको छ। कालेबुङमा पर्यटनस्थलहरू डेलो, दूर्विन, टिस्टा, कफेर, लाभा, रेली प्रमुख रहेको छ तर यी सबै आफैआफमा पर्यटनस्थलकोरुपमा स्थापित छन्‌। कफेर धेरै राम्रो पर्यटनस्थल रहेको छ तर यहॉं जॉंदा पर्यटकहरूले वान्ता नगरी हुँदैन। न त बाटो राम्रो छ न त पर्यटनीय व्यवस्थापन नै छ।

Photo: Mani Tamang
वास्तवमा कालेबुङको प्राकृतिक स्थलहरूले नै पर्यटन तान्ने गरेको छ। कालेबुङमा भएको उत्सवले पर्यटकहरू तान्ने होइन स्थानीयहरूको रोजी रोटी नै सुकाउने मेलो गरेको नाम बताउन नचाहने एक वाहन चालकले बताएका छन्‌। चारदिनको कमाई वाहन चालकहरूले गुमाउन परिरहेको छ किन भने उत्सवसित वाहन चालकहरूको फाइदाको कुरा केही जोडिएको छैन। बरु उनीहरूको चलिरहेको काम पनि उत्सवले रोकिरहेको छ। 'भन्नु भएको छैन, पोलिटिकल कुरो भइहाल्छ'-एक चालकले भने। मुख्यगरी लोकल खेप्ने चालकहरू, उनीहरूको रोजीरोटीमा नै उत्सवले धक्का दिइरहेको छ। 'खै सबै रमिता हेर्छन्‌, यस्तोमा बिक्रि बट्टा नै ठप्प हुन्छ, हामीलाई के को उत्सव?'-एक पसलेले पनि यसो भनेका छन्‌। महकुमा अधिकारी एलएन शेर्पाले भने, जनताले सहयोग गरे, कालेबुङलाई पर्यटनस्थल बनाउन सकिन्छ। तिनले यसरी भनिरहेका थिए कि पर्यटनस्थल बनाउन कालेबुङवासीले बाधा गरिरहेको छ। केवल पर्यटन उत्सव मनाउँदैमा कालेबुङ पर्यटनको केन्द्र बन्न सक्दैन भन्ने कुरा बुझ्न नसकेका सरकारी अधिकारीहरूले सरकारको आदेशलाई मात्र पालन गर्दै उत्सवको औपचारिकता पालन गरिरहेको सबैको आँखा साम्मुने रहेको छ।
Photo: Mani Tamang
'नाचगानमा खर्च गर्नु भन्दा कफेर जाने बाटो बनाउनु नी, त्यसले पर्यटकहरूलाई फाइदा हुन्छ' कफेरबाट उत्सव हेर्न आएका एक व्यक्तिले भने। तिनलाई पनि नाचगान गर्नुलाई उत्सव भनिन्छ भन्ने कुरा पचेको रहेनछ। उत्सव भनेको चिया श्रमिकहरूको हितमा कम्पनीले सहुलियतहरू प्रदान गरेर उन्नत चियाको उद्योग बढाउनुमा श्रमिकहरूलाई प्रोत्साहित गर्नु हुने लागेको रहेछ। तिनले भने, 'बोल्यो कि भिक्टिमाइज भइहालिन्छ, नाम चॉंही नछापिदिनु होला नी।' पर्यटनस्थलको विकास चॉंही नगर्ने अनि चियावगानमा श्रमिकहरुलाई भने लाखौं दुःख रहेको अवस्थामा शहरमा उत्सव मनाउनु पनि राम्रो नलागेको मिशनहिलका एक श्रमिकले बताए। तिनले भने, उत्सव मनाउनेहरू आएर श्रमिकको घर परिवार हेरोस्‌, मञ्चमा ठूल्ठूलो कुरा गर्नेहरूले श्रमिकहरू नै देखेका छैनन्‌, यसैकारण पालन गर्छन्‌ उनीहरू उत्सव।श्रमिकको दुःखमा खुशी मनाउनेहरूलाई भन्नु केही छैन। यो उत्सव चिया श्रमिकहरुको खिल्ली उडाइएको हो। चिया श्रमिकहरुको हितमा कार्य गर्दै आइरहेका जनम राई कमानेले नामै लेखिदिने शर्तमा भने, जहॉं मर्दको सुत्केरी भत्ता काटिन्छ, त्यहॉं उत्सव? शहर बजारेले देखेको छ चियाको बोट र उनीहरूले मनाउँछ उत्सव? यो उत्सव केवल मालिकहरूलाई नाफा दिने अनि श्रमिकहरूलाई शोषण गर्नेहरूको चलखेल मात्र हो। आज उत्सव त भयो तर यो उत्सव कसको निम्ति हो? भन्ने प्रश्न उठाएर नै शुरू भयो। किन भने नाचगान बाहेक उत्सवमा नयॉं केही थिएन। के नाचगान नै उत्सव हो? त्यो नाचगान जसलाई हेर्ने न त पर्यटक थिए न त श्रमिकहरू।
चिया अनि पर्यटन उत्सव आन्दोलनबाट जनताको ध्यान हटाउने चाल-गक्रायुमो

Photo: Mani Tamang
मनोज बोगटी, कालिमन्युज, कालेबुङ, 26 दिसम्बर। चिया बगानहरू बन्द छन्‌। श्रमिकहरू भोकभोकै छन्‌। न त अस्पताल छ न त औषधी। श्रमिकहरूले पाउनु पर्ने सहुलियत नदिएर मालिकपक्षले श्रमिकहरुको शोषण गरिरहेको छ। विश्वमा ब्राण्ड बनिसकेको दार्जीलिङ चिया उमार्ने श्रमिकहरुको अवस्था नाजुक छ। यता सरकारले श्रमिकको हकहितको निम्ति काम नगरेर करोडौं खर्च गरेर गोर्खाहरूलाई नाच्न गाउनको निम्ति उत्सव गरिरहेको छ। यो केही होइन, हो भने छुट्टै राज्यको निम्ति भइरहेको आन्दोलनबाट जनताको ध्यान अर्कोतिर मोड्‌नु मात्र हो- गणतान्त्रिक क्रान्तिकारी युवा मोर्चा महासचिव अरुण घतानीले आज यसो भने। जुन जनताले बङ्गालबाटको मुक्तिको कुरा गरिरहेको छ, उनीहरूलाई पैसा छरेर सरकारी एजेन्टहरू लगाएर भुल्याउने कार्य गरिरहेको बताउँदै तिनले भने, श्रमिकहरू मरिरहेको बेला के को चिया उत्सव?
बाटो घाटो भने घोडा हिड्‌न लायकको पनि छैन, के को पर्यटन उत्सव? सरकारले पर्यटन उत्सवबाट फाइदा हेरेको छ भने केवल राज्यवको निम्ति, श्रमिक र स्थानीय मानिसहरूको निम्ति के गरेको छ? तिनले भने, श्रमिकहरुको रोज जमाना अनुसारको छैन, रोजवृद्धि नगरेर किन करोडौं नाचगानमा खर्च गरिरहेको छ? जुन चिया विश्वमा वेचिन्छ, त्यो उमार्ने श्रमिक नै थला परेका छन्‌ भने उत्सव के को निम्ति? तिनले स्पष्ट पारे वास्तवमा सरकार पहाडमा भइरहेको छुट्टै राज्यको आन्दोलनदेखि असाध्यै डराएको छ। तिनले बताए अनुसार मोर्चालाई किनेर सरकारलाई लागेको थियो कि अब छुट्टै राज्यको मुद्दा सकियो तर अहिले राष्ट्रियस्तरमा छुट्टै राज्यको आन्दोलन अनि जीटीए विरुद्धको आन्दोलन शुरू भएपछि जनताको ध्यान आन्दोलनतिर जान्छ भनेर नै करोडौं खर्च गरेर औचित्यहीन उत्सव पहाडमा मनाइरहेको छ। तिनले भने, ममता व्यानर्जीलाई थाहा छ, डुब्दाडुब्दै पनि नेताले आफू डुबेकोमा ताली मार्छ, कम्मर मर्काउँछ। जनतालाई नाचगान भयो भने केही चॉंहिदैन। अहिले छुट्टैराज्यको आन्दोलनकारीहरूलाई लगाम लगाउने सोझै नसक्ने भएपछि नाचगान गरेर आन्दोलनलाई बाधा गर्न मात्र होइन जनताको ध्यान अर्कोतिर मोड्‌न सकिन्छ भन्ने सरकारलाई लागेको छ। तर उत्सव पालन गर्दैमा श्रमिकहरूले आवाज उठाउँदैन भन्ने सोंच गलत हो।

युवा मोर्चाको आन्दोलन नाटक
अर्कोतिर घतानीले मोर्चाको युवा सङ्गठनले गरिरहेको छुट्टै राज्यको आन्दोलन रोक्ने मोर्चालाई दिएको चुनौती हॉंस्यस्पद रहेको बताएका छन्‌। तिनले भने, सबैलाई थाहा छ युवा मोर्चाको आन्दोलन नाटक मात्र हो। अब ममता व्यानर्जीको एकै वाक्यले युवा मोर्चालाई मात्र होइन केन्द्रिय कमिटीको धमासमा नै चाबी लाग्ने छ। वास्तवमा यी सबै चलखेलहरू मात्र हुन्‌। तिनले भने अनुसार जीटीएमा हस्ताक्षर गरेर मुद्दा बेच्नेले आन्दोलन नै गर्न सक्दैन। जीटीए नै गोर्खाल्याण्डको समाधान हो भनेर मोर्चाले केन्द्रलाई बुझाएको कुरा गतल हो भन्न क्रामाकपा र गोर्खाल्याण्ड टास्क फोर्स सक्षम बनिसकेको छ। क्रामाकपा अनि फोर्सले आन्दोलन शुरू गरेपछि ऐठनमा पर्ने डरले मात्र युवा मोर्चालाई लगाएर गोर्खाल्याण्ड भनिरहेको छ। ममता व्यानर्जीको एकै वाक्यले अब युवा मोर्चा थन्को लाग्ने छ। तिनले के पनि भनेका छन्‌ भने अब युवा मोर्चालाई देखाएर क्रामाकपा र फोर्सको आन्दोलन विथोल्ने चाल सरकारले मोर्चाको सहयोग लिएर नै गर्न शुरु गरिरहेको छ। युवा मोर्चाको आन्दोलनलाई रोक्ने वहानामा सरकारले असली आन्दोलनलाई विथोल्ने षयन्त्र गरिरहेको छ। युवा मोर्चाको आन्दोलन यसै कारण नक्कली हो कि आन्दोलन दबाउनमा यसले सरकारलाई सहयोग गर्ने छ।